TÜRK EDEBİYATI- DIL VE ANLATIM TESTLERİ
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI
S1. Aşağıdaki destanlardan hangisi Saka Türklerine aittir?
A) Oğuz Kağan Destanı B) Bozkurt Destanı
C) Türeyiş Destanı D) Timur Destanı
E) Alp Er Tunga Destanı
S2. Aşağıdakilerden hangisi sözlü Türk edebiyatının özellikleri arasında yer almaz?
A) Ürünler anonimdir.
B) Dil, yabancı etkilerden uzaktır.
C) Genellikle yarım kafiye kullanılır.
D) Ölçü, hece ölçüsüdür.
E) Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem verilir.
S3. Aşağıdakilerden hangisi, “ağıt” ın İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki karşılığıdır?
A) Sav B) Koşuk C) Sagu D) Destan E) Mersiye
S4. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından biri değildir?
A) Kaybolmuş Cennet
B) Alp Er Tunga
C) Göç
D) Manas
E) Battal Gazi Destanı
S5. Aşağıdakilerden hangisi Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı’nın özelliklerinden biri değildir?
A) Sadece hece ölçüsü kullanılır.
B) Konu olarak ilahi aşk işlenir.
C) Nazım birimi genellikle dörtlüktür.
D) Dil halkın anlayabileceği tarzdadır.
E) Bazı tekkelerde şiirler, musiki eşliğinde söylenmiştir.
S6. Alp Er Tunga öldi mü
Issız ajun kaldı mı
Ödlek öcün aldı mı
İmdi yürek yırtılır
Yukarıdaki dörtlük, sözlü dönem ürünlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Sagu B) Sav C) Destan D) Koşuk E) Koşma
S7. “Türkçenin Arapçadan geri kalır bir dil olmadığını hatta Türkçenin Arapçadan üstün bir dil olduğunu savunmuş ve Türkçeyi Araplara öğretmek amacıyla bu eseri yazmıştır.”
Bu parçada bahsedilen sanatçı ve onun eseri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Ali Şir Nevai – Muhakemetü’l – Lügateyn
B) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig
C) Ahmet Yesevi – Divanı Hikmet
D) Kaşgarlı Mahmut – Divanı Lügati’t Türk
E) Edip Ahmet Yükneki – Atebetü’l Hakayık
S8. “Eski Türk tarihine ait ilk yazılı belgelerimizdir. Devleti yönetenlerin ağzından yazılmıştır. Göktürk Devleti’nin ikinci dönemini aydınlatır.”
Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Muhakemetü’l – Lügateyn
B) Atebetü’l Hakayık
C) Orhun Yazıtları
D) Atebetü’l Hakayık
E) Divanı Hikmet
9. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) Dede Korkut Hikayeleri, destan geleneğinden halk
öykücülüğüne geçişin ilk izlerini taşır.
B) Manas Destanı Kırgızlara aittir.
C) Türkü, mani, koşma, destan anonim ürünlerdir.
D) Halk edebiyatında nazım birimi dörtlüktür.
E) Divan şiirinde bireysel konulara daha çok yer verilir.
10. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikayeleri’ne ait bir özellik değildir?
A) Hikayeler, yarı destanımsı bir özellik taşır.
B) On iki hikayeden oluşur.
C) Olağanüstü kişilere ve olaylara yer verilir.
D) Genelde Oğuz Türkmenlerinin iç ve dış savaşlarını
anlatır.
E) Bu hikayelerin tamamı nazımla yazılmıştır.
11. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?
A) Ölçü olarak aruz ölçüsü kullanılmıştır.
B) Dil, halkın anlayabileceği tarzdadır.
C) Kalıplaşmış sözler (mazmunlar) çokça kullanılır.
D) Parça güzelliğine önem verilir.
E) Gazel, kaside, mesnevi en çok kullanılan nazım
biçimidir.
12. Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
A) Gılgamış – Kalevala – İlahi Komedya
B) İliada ve Odysseia - Manas – Üç Şehitler Destanı
C) Çılgın Orlando – Mahabarata – Cid
D) Şehname – Şinto – Gılgamış
E) Aeneis – Ramayana – Ergenekon
13. Aşağıdakilerden hangisinde Aşık edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir?
A) Koşma – türkü – murabba
B) Ninni – bilmece – gazel
C) Koşma – semai – varsağı
D) Tercihi bent – masal – mani
E) Devriye – nefes – koşma
14. Aşağıdaki destanlardan hangisi Kırgızlara aittir?
A) Şu Destanı B) Manas Destanı C) Şehname
D) Göç Destanı E) Türeyiş Destanı
15. “Sagu” nun Divan edebiyatındaki karşılığı aşağıda - kilerden hangisidir?
A)Sagu B)Mesnevi C)Gazel D)Mersiye E)Murabba
16. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin ilk beyti olabilir?
A) Fuzuli buldu genc-i afiyet meyhane küncinde
Mübarek mülkdür ol mülk viran olmasın ya Rab
B) Dimen kim adli yok ya zulmü çok her hal ile olsa
Gönül tahtına andan gayrı sultan olmasın ya Rab
C) Benim tek hiç kim zar u perişan olmasın ya Rab
Esir-i derd-i aşk u dağ-ı hicran olmasın ya Rab
D) Demadem cevrlerdir çektiğim bi-rahm bütlerden
Bu kafirler esiri bir müselman olmasın ya Rab
E) Görüp endişe-i katlimde ol mahı budur derdim
Ki bu endişeden ol meh peşiman olmasın ya Rab
17. 1069 yılında Yusuf Has Hacip tarafından doğu Türkçesiyle yazılmıştır.Eserde öğütler semboller aracılığıyla verilmiştir. Eser, didaktik bir eserdir.
Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kutadgu Bilig
B) Divanı Lügati’t Türk
C) Divanı Hikmet
D) Atebetü’l Hakayık
E) Göktürk Yazıtları
18. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat dönemi ürünlerinden değildir.
A) Destan B) Sav C) Sagu D) Koşuk E) Mesnevi
CEVAP ANAHTARI: 1) E 2) E 3) C 4) A 5) A 6) A
7) D
C 9) C 10) E 11) B 12) D 13) C 14) B 15) D 16) C 17) B 18) E
HALK EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ
1)
I. Anonim halk edebiyatı nazım ürünüdür.
II. Genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenir.
III. İlk iki dize doldurmadır, asıl olan son dizelerdir.
IV. Son dörtlükte şairin mahlası bulunur.
V. Yalnızca aşk üzerine söylenir.
Yukarıda mani için verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) I ve IV B) II ve IV C) I ve II
D) I ve III E) IV ve V
Cevap E
2)
… şekil olarak koşmaya benzer. Maniye benzeyenler de vardır. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Anonimdir. Ezgiyle söylenir. Aşk, savaş, kahramanlık konuları işlenir.
Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Semai B) Türkü C) Ninni D) Tekerleme E) İlahi
Cevap B
3)
I. Koşma Aşık edebiyatı nazım biçimlerindendir.
II. Uyak şeması abab, cccb, dddb şeklindedir.
III. 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
IV. Taşlama, güzelleme, koçaklama, ağıt gibi türleri vardır.
V. Söyleyeni belli değildir.
Yukarıda koşma için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap E
4)
I. Devriye
II. İlahi
III. Semai
IV. Nutuk
V. Koşma
Yukarıdakilerden hangileri Tasavvuf (Tekke) edebiyatı nazım biçimleri arasında yer almaz?
A) III ve V B) I ve IV C) I ve II
D) II ve III E) IV ve V
Cevap A
5)
Allah ve din sevgisi işlenir. Duygusallık ön plandadır. Bu şiir türünü Yunus Emre geliştirmiştir. Yunus Emre’nin yazdığı bu tür şiirler günümüzde de söylenmektedir.
Yukarıda bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kaside B) Şathiye C) Semai D) İlahi E) Nutuk
Cevap D
6)
Aşık tarzı Türk halk edebiyatında, bir kişiyi ya da toplumsal düzeni eleştiren yergi konulu şiirlere ……… denir. Bunun yanı sıra doğa güzelliklerini ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere …… denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Hicviye-güzelleme B) Güzelleme-koçaklama C) Taşlama - şarkı
D) Taşlama-güzelleme E) Taşlama-gazel
Cevap D
7)
I. Mani
II. Hikmet
III. Ninni
IV. Tekerleme
V. Türkü
Yukarıdakilerden hangisi anonim Türk halk edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap B
8)
Çukurova bayramlığın giyerken
Çıplaklığın üzerinden soyarken
Şubat ayı kış yelini koğarken
Cennet demek sana yakışır dağlar
Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir?
A) Koçaklama B) Güzelleme C) Ağıt D) Devriye E) Taşlama
Cevap B
9
Çark bozulmuş dünya ıslah olmuyor
Ehli fukaranın yüzü gülmüyor
Aşık Ruhsat dediğini bilmiyor
Yazı belli değil hat belli değil
Yukarıdaki dörtlük halk edebiyatının hangi türüne örnek gösterilebilir?
A) Şathiye B) Koçaklama C) Ağıt D) Taşlama E) Güzelleme
Cevap D
10.
Aşağıdakilerden hangisi türküler için söylenemez?
A) Özel bir ezgisi vardır.
B) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılabilir.
C) Anonim halk edebiyatı nazım şeklidir.
D) Aşk, kahramanlık, gurbet konularında yazılabilir.
E) Bent sayısı 3 ile 6 arasında değişir.
Cevap B
11)
Aşağıdakilerden hangisinde aşık edebiyatı nazım biçimleri birlikte verilmiştir?
A) mani-koşma-varsağı
B) koşma-ninni-türkü
C) türkü-semai-koşma
D) varsağı-koşma-semai
E) ilahi-türkü-koşma
Cevap D
12)
Aşağıdakilerden hangisinde tasavvuf (tekke) edebiyatı nazım şekilleri birlikte verilmiştir?
A) ilahi-nutuk-ağıt
B) nefes-koşma-devriye
C) şathiye-ilahi-devriye
D) nutuk-destan-na’at
E) hikmet-mani-nefes
Cevap C
13)
Le beni eyle beni
Elekten ele beni
Alacaksan al artık
Düşürme dile beni
Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ağıt B)Koşma C) Varsağı D) Mani E) İlahi
Cevap D
14
Aşağıdakilerden hangisinde koçaklama şiirleriyle ünlü iki şairimiz bir arada verilmiştir?
A) Karacaoğlan – Yunus Emre
B) Yunus Emre – Mevlana
C) Dadaloğlu – Karacaoğlan
D) Mevlana – Dadaloğlu
E) Hacı Bektaş- ı Veli – Dadaloğlu
Cevap C
15)
* Maniler tek dörtlükten oluşur
* İlk iki dize uyağı doldurmak ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir.
* Uyak düzeni aaxa’dır.
Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,
I. Hey birince birince
II. Bir incecik ter bürür
III. Kaşık saldım pirince
IV. Yar kapıdan girince
dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) II-I-III-IV B) IV-III-II-I C) I-II-III-IV D) I-III-II-IV E) III-II-I-IV
Cevap D
16)
Kıldan köprü yaratmışsın
Gelsin kullar geçsin deyü
Hele biz şöyle duralım
Yiğit isen sen geç ey Tanrı
Yukarıdaki dörtlük Tanrı ile şakalaşır, konuşur gibi söylenmiş bir tekke edebiyatı nazım şeklidir.
Bu nazım şekline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Nutuk C) Şathiye D) Nefes E) Devriye
Cevap C
17)
Yunus okur diller ile
Ol kumru bülbüller ile
Hakk’ı seven kullar ile
Çağırayım Mevla’m seni
Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Şathiye C) Ağıt D) Nefes E) Devriye
Cevap A
18)
Tarikat şeyhlerinin tarikata yeni giren kişileri aydınlatmak için söylediği şiirlere …… denir. Güney Anadolu Türkmenleri arasında Varsak boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiş nazım şekline …… denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) ilahi-varsağı B) varsağı-nutuk C) nutuk-varsağı
D) nutuk-ilahi E) nutuk-nefes
Cevap C
19)
I. Uyak örgüsü
II. Konuları
III. Hece ölçüsü
IV. Dörtlük sayısı
V. Anonim olması
Yukarıdakilerden hangisi koşma ile türkünün benzer özelliklerinden biri olamaz?
A) V B) IV C) III D) II E) I
Cevap A
20) I. Koşma
II. Türkü
III. Şarkı
IV. Tuyuğ
V. Nefes
Yukarıdakilerden hangisi halk edebiyatı nazım şekillerinden değildir?
A) III ve IV B) II ve IV C) II ve III
D) III ve V E) IV ve V
Cevap A
DİVAN EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ
1)
Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirli bölümleri vardır: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme “teşbib” , Asıl konuya geçiş ifade eden
(I)
bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme “girizgah”, Şairin kendini övdüğü bölüme
(II)
“mehdiye”, araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye “tegazzül”, birkaç
(III) (IV)
beyitten oluşan son bölüme de “dua” adı verilir.
(V)
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) V B) IV C) III D) II E) I
2
I. Özellikle aşk, güzellik, ve içki konusunda yazılır.
II. Beyit sayısı 5 ile 9 arasında değişir.
III. Uyak düzeni, aa – bb – cc – dd -… şeklindedir.
IV. İlk beyitine matla, son beyitine makta denir.
V. Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez?
A)III. ve V B) III. ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II. ve IIII
3
* Dil-i pürhun elem-i hercin ile cuş edeli
Çeşme-i çeşmin akan suları dem gibi gelir.
* Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene sen ver onu
Bana seni gerek seni
Yukarıdaki şiir parçaları iki farklı yüzyılda yaşayan iki farklı şaire aittir.
I. Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir.
II.Her ikisi de halk edebiyatına aittir.
III. İkisi de farklı ölçülerle söylenmiştir.
IV. Uyak örgüsü aynıdır.
V. Şairler birbirinden etkilenmişlerdir.
Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir?
A) V B) IV C) III D) II E) I
4
Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler
Nesin sen doğru söyle can mısın canan mısın kafir?
Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) Mesneviden alınmış bir beyittir.
B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır.
C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir.
D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir.
E) Mersiyeden alınmış bir beyittir.
5
I. O temayül o tegafül o eda
O tebessüm o tekellüm o sada
II. Kamet-i naziki bir ince fidan
Arızı hem sıfatı berg-i hazan
III. Bulunur bunda hep efrad-ı milel
Tab’-ı insana nice vere halel
IV. Dürlü dürlü derde uğratan beni
Kalb-i mail çeşm-i şahid-i bazdır.
V. Çünki yar ağyar ile dem-sazdır
Bana günde bin kez ölmek azdır.
Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir “mesneviden” alınmış olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6)
I. Bir elinde gül bir elinde cam geldin sakiya
Kangısın alsam gülü yahud ki camı ya seni
II. Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam
Mecliste duht-ı rezle o büt hem-dem olmasın
III. Tuti-i mucize-guyem ne desem laf değül
Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül
IV. Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire
Neyleyim kurtulamam tab’-ı heves-nakimden
V. Ben kulun layık değüldür valsına amma yine
İltifatun arzu-mend-i visal eyler beni
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (ilk) bölümünden alınmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7
I. Minnet hüdaya devlet-i dünya fena bulur
Baki kalır sahife-i alemde adımız
II.Eşcar-ı bağ hırka-i tecride girdiler
Bad-ı hazan çemende el aldı çenardan
III.Leyla ana verdi cümle rahtın
Pak eyledi bergden dırahtın
IV.Heva ara’isi gül-zara çehre-güşa
Bahar gülşene giydirdi hulle-i harda
V. Bir nice doyunca kanalım cam-ı murada
Bir lahza komaz saki-i devran elimizde
Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
8
I. Teşbib: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme denir.
II.Girizgah: Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme denir.
III. Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir.
IV. Tegazzül: Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir.
V. Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir.
Yalnızca bu bilgilere dayanarak,
Bu arsada Baki nice üstada yetişti
Alemde bugün ana kimse yetişemez
Baki’nin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9
I. Mesnevi
II. Müstezat
III.Tuyuğ
IV. Kaside
V. Rubai
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A)I. ve V B) III. ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II. ve IIII
10
I. Tardiye
II. Şarkı
III.Tuyuğ
IV. Kaside
V. Müstezat
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir?
A)II ve V B) II. ve IV C) I ve II D) I ve IV E) II. ve IIII
11
I. Medhiye
II. Hicviye
III. Mersiye
IV. Semai
V. İlahi
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında kullanılan nazım türlerinden değildir?
A)IV ve V B) III. ve IV C) I ve II D) II ve IV E) II. ve IIII
12
I. Siham-ı Kaza - Nedim
II. Leyla vü Mecnun – Baki
III.Garipname – Aşık Paşa
IV. Hüsn ü Aşk – Seyh Galip
V. Şikayetname – Fuzuli
Yukarıdaki eser- şair eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır?
A)III ve V B) I. ve IV C) I ve II D) II ve V E) I ve IIII
13
I. Şarkı
II. Murabba
III.Müstezat
IV. Kaside
V. Rubai
Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında dörtlüklerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A)II. ve V B) III. ve IV C) III ve V D) I ve IV E) II. ve IIII
14
I. Her beyitin dizeleri kendi arasında uyaklıdır.
II. Din, tasavvuf, kahramanlık, aşk… gibi konular işlenir.
III. Beyit sayısı sınırlı değildir. Uzun ve manzum öyküdür.
IV.Aruz ölçüsünün kısa kalıplarıyla yazılır.
Yukarıda bahsedilen divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel B) Müstezat C) Mesnevi D) Kaside E) Müsemmen
15
Ölüm veya eleştiri konularında yazılır. Bu nazım türünde bent sayısı 7 ile 12 arasında değişir.Her bent 7 ile 10 beyit arasında değişebilir. Baki’nin, Kanuni’nin ölümü üzerine yazdığı “Kanuni Mersiyesi” bu türde yazılmıştır.Ziya Paşa’nın bu nazım şekliyle yazdığı şiirleri edebiyatımızda çok ünlüdür.
Yukarıda bahsedilen divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Murabba B) Müstezat C) Tuyuğ D) Terkib-i Bent E) Şarkı
16
Bent sayısı 2 ile 5 arasında değişir. Aşk ve güzellik konusunda özel bir ezgiyle söylenir. Türklere ait bu türü Nedim geliştirmiştir. Bentlerin sonunda nakarat adı verilen dize tekrarlanır.
Yukarıda bahsedilen divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şarkı B) Murabba C) Mesnevi D) Kaside E) Gazel
17
I. Hece ölçüsü kullanılması.
II. İlk iki dizenin doldurma olması.
III. Hep tunç uyak kullanılması.
IV. Tek dörtlükten oluşması
V. Anonim olması
Yukarıda verilen cümlelerden hangisi ya da hangileri “mani” ile “rubai”nin ortak özelliğidir?
A)II ve V B) Yalnız I C) Yalnız IV D) III ve V E) I ve III
18
I. Nedim
II. Baki
III. Şeyh Galip
IV. Evliya Çelebi
V. Katip Çelebi
Yukarıda verilen sanatçılardan hangisi ya da hangileri şiir türünde eserleriyle tanınmamıştır?
A)IV ve V B) Yalnız I C) Yalnız II D) II ve V E) I ve IV
19
(I) Divan şiirinde müstezat, gazelin dizelerine yarım dize eklenerek oluşturulan nazım biçimidir. (II) Nazire, usta kabul edilen bir şairin beğenilen bir şiirine benzetilerek yazılan şiirdir. (III) Hamse, bir şairin beş kasidesinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere denir. (IV) Gazelin ilk beyitine matla, son beyitine makta denir. (V) Gazelin en güzel beyitine “beytü’l-gazel” denir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
20
I. Tevhid
II. Fahriye
III. Hicviye
IV. Mersiye
V. Girizgah
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri konusuna göre kaside çeşitlerinden değildir?
A)I ve V B) Yalnız II C) Yalnız V D) II ve V E) II ve III
Cevap Anahtarı:
1. C 2. A 3. C 4. D 5. D 6. C 7. A 8. C 9. C 10. E
11. A 12. C 13. B 14. C 15. D 16. A 17. C 18. A 19. C 20. D
TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
1. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Batı etkisinde gelişen bir edebiyattır.
B) Roman, öykü, tiyatro, ve gazete yazıları gibi türlerin
ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir.
C) Sanatçılar, bu dönemde vatan, ulus, hürriyet gibi
toplumsal kavramlara eserlerinde yer vermiştir.
D) Bu dönemdeki şiirler,biçim olarak yenidir; ancak
içerik olarak Divan edebiyatı şiirinin özelliklerini
taşır.
E) Birinci dönem sanatçıları toplumsal konuları
işlemiştir.
2. Yazar, bu romanında Bihruz Bey’in kişiliğinde Yanlış Batılılaşmayı işlemiş, birkaç yabancı sözcük konuşmakla Batılı olunamayacağını savunmuştur.
Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İntibah – Namık Kemal
B) Eylül - Mehmet Rauf
C) Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Araba Sevdası – R. Mahmut Ekrem
E) Sergüzeşt – Samipaşazade Sezai
3. Felatun Bey ile Rakım Efendi edebiyatımızdaki ilk romanlardan biridir. Romana adını veren Felatun Bey, Avrupalılar gibi giyinip kuşandığında batılı olunacağını düşünen züppe bir tiptir.Diğer kahraman Rakım Efendi ise batıyı doğru anlayan , dönemini doğru değerlendiren bir Osmanlı aydınıdır.
Bu parçada sözü edilen eser, aşağıdaki sanatçılarımızdan hangisine aittir?
A) Mehmet Rauf
B) Samipaşazade Sezai
C) Namık Kemal
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Peyami Safa
4. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat roman ve hikayelerinin özelliklerinden biri değildir?
A) Eserin sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler ise
cezalandırılır.
B) Realizm ve romantizmin etkileri görülür.
C) Roman ve hikayelerde genellikle olayların akışı kesilir
ve okuyucuya ders verilir.
D) Kişiler, genellikle tek yönlüdür.
E) İlk psikolojik romanımız bu dönemde yazılmıştır.
5. İlk tarihi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şair Evlenmesi B) Araba Sevdası C)Karabibik
D) Cezmi E) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
6. 18. İlk edebi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) İntibah B) Cezmi C) Eylül D) Sergüzeşt E) Yaban
7.Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) İlk çeviri romanımız, Yusuf Kamil Paşa’nın
Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eserdir.
B) İlk yerli romanımız, Recaizade Mahmut Ekrem’in
“Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat” adlı eseridir.
C) Edebiyatımızdaki ilk köy romanı Nabizade Nazım’ın
“Karabibik” adlı eseridir.
D) Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuz, Şinasi’nin
“Şair Evlenmesi” adlı eseridir.
E) Noktalama işaretleri ilk kez Tanzimat döneminde
kullanılmıştır.
8. Aşağıdakilerden hangisinde Tanzimat sanatçıları bir arada verilmiştir?
A) Namık Kemal – Şinasi – Ziya Paşa
B) R.Mahmut Ekrem – A. Tahran – T.Fikret
C) Ahmet Mithat – Namık Kemal – Ö. Seyfettin
D) H.Ziya Uşaklıgil – Şinasi – Ziya Gökalp
E) Ali Bey – A.Vefik Paşa – Ali Canip
9. “Vatan şairi” olarak da anılan sanatçı Tanzimat dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir. İyi bir eğitim almıştır.1863’te Tercüme Odası’na giren yazar, orada Şinasi ile tanışmıştır. Şinasi’nin etkisiyle Batı edebiyatına yönelmiş Şinasi Paris’e gidince Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimini üstlenmiştir. “Vatan Yahut Silistre” adlı oyunu sahnelendikten sonra Magosa’ya sürülmüştür.
Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdulhak Hamit Tarhan B) Ziya Paşa
C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Ali Bey
10. Eski edebiyat alışkanlığına hak, adalet, hürriyet vb. siyasal ve sosyal düşünce kavramları getirerek eski şekille yeni öze ulaşmıştır. “Şiir ve İnşa” makalesiyle halk dili ve şiirini savunmuş, Tanzimat yazarlarının ortak ülküsüne katılmış ve istibdada karşı savaşmıştır.
Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Abdulhak Hamit Tarhan
C) Ziya Paşa D) Ahmet Mithat Efendi
E) Ali Bey
11. Aşağıdaki eserlerden hangisi Namık Kemal’e ait bir eser değildir?
A) İntibah B) Zavallı Çocuk C) Cezmi
D) Gülnihal E) Zafername
12. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının özelliklerinden biridir?
A) Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.
B) Roman ve hikayelerde yapılan tasvirler, süs için yapılmamış kahramanların kişiliklerinin oluşumunu daha iyi anlatabilmek için yapılmıştır.
C) Şiirlerde biçim eski, içerik yenidir.
D) Sanatçılar, dönemin koşulları gereği eserlerinde toplumsal konuları işleyememiştir.
E) Yazarlar, eserlerde kişiliklerini gizlemişlerdir.
13. Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem’e ait değildir?
A) Araba Sevdası B) Çok Bilen Çok Yanılır
C) Nejat Ekrem D) Sergüzeşt E) Muhsin Bey
14. Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Şemsettin Sami – Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
B) Şinasi – Şair Evlenmesi
C) Namık Kemal – Gülnihal
D) Ziya Paşa – Cezmi
E) Ahmet Mithat Efendi – Henüz On Yedi Yaşında
15. Aşağıdaki verilen belirtici niteliklerden hangisi Tanzimat romanında rastlanmaz?
A) Kişiler genellikle tek yönlüdür.
B) Birinci dönem romancıları romantizmin etkisinde kalmıştır.
C) Roman kahramanları çoğu kez ilk görüşte aşık olur.
D) Batıyı yanlış anlayan tipler eleştirilir.
E) Romanlara sadece günlük hayatın ufak tefek sorunları
konu olarak seçilir.
14. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat şair ve yazarlarının ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Hemen hepsi Fransız kültürüyle yetişmişlerdir.
B) Siyasetle yakından ilgilenirler.
C) Aruz veznini tamamen bırakmışlar milli ölçümüz olan
hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır..
D) Eserlerde rastlantılara fazlasıyla yer vermişlerdir.
E) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini
eleştirirler.
15. Aşağıdaki eserlerden hangisi Nabizade Nazım’a aittir?
A) Karabibik B) Küçük Şeyler C) Muhsin Bey
D) Araba Sevdası E) Makber
16. İlk çeviri romanımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telemak B) Cezmi C) Şair Evlenmesi
D) Karabibik E) Zehra
17. Aşağıdakilerden hangisi Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuzdur?
A) Fitnen B) Şair Evlenmesi C) İntibah
D) Çok Bilen Çok Yanılır E) Araba Sevdası
18. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat dönemi sanatçılarından biri değildir?
A) Tevfik Fikret B) Şinasi C) Namık Kemal
E) Ziya Paşa E) Ahmet Mithat Efendi
CEVAP ANAHTARI: 1.D 2. D 3. D 4. E 5. D
6. A 7. B 8. A 9. C 10. C 11. E 12. C 14. D
15. E 16. A 17. B 18. A
SERVET- i FÜNUN VE FECR-İ ATİ EDEBİYATI
1. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun edebiyatının özellikleri arasında yer almaz?
A) Bu dönemde aruz vezni bırakılmış, hece vezni
kullanılmaya başlanmıştır.
B) Daha çok bireysel konular işlenmiştir.
C) Beyit hakimiyeti kırılmış anlam bütüne yayılmıştır.
D) Süslü ve söz sanatlarıyla dolu bir anlatım görülür.
E) Batı’dan sone ve terza-rima gibi nazım biçimleri
alınmıştır.
2. I. Arapça ve Farsça kelime ve terkiplerle yüklü ağır
bir dil kullanılmıştır.
II. Romantizm ve klasisizmin etkisinde kalmışlardır.
III. Bu dönem sanatçıları tiyatroyu toplumu eğitmek
amacıyla kullanmışlardır.
IV. Romanda kişiler ve olaylar çoğunlukla
İstanbul’dan seçilmiştir.
V. Yazarlar, romanlarına kişiliklerini
yansıtmamışlardır.
Bu özelliklerden hangi ikisi Servet-i Fünun edebiyatı için söylenemez?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
D) IV. ve V. E) II. ve V.
3. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Fecr-i Ati edebiyatının temsilcilerinden biridir?
A) Ahmet Haşim B) Namık Kemal
C) Tevfik Fikret D) Ziya Paşa
E) Faruk Nafiz Çamlıbel
4. Aşağıdaki yazar- eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk-ı Memnu
B) Hüseyin Rahmi Gürpınar – Mürebbiye
C) Mehmet Rauf – Eylül
D) Ahmet Haşim – Hac Yolunda
E) Ömer Seyfettin – Efruz Bey
5. Yazar, bu romanında herkesçe tanınmış bir şair olmak isteyen Ahmet Cemil’in hayallerini, iç çatışmalarını, hayatın gerçekleriyle yüzleşmesini, Arkadaşı Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi Lamia’ya olan aşkını başarıyla anlatır.
Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Reşat Nuri Güntekin – Çalıkuşu
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Yaban
C) Halit Ziya Uşaklıgil – Mai ve Siyah
D) Halide Edip Adıvar – Sinekli Bakkal
E) Peyami Safa – Sözde Kızlar
6. . Servet- Fünun edebiyatının en büyük şairidir. Önceleri daha çok bireysel konularda yazan şair, 1896’dan sonra toplumsal konulara yönelmeye başlar. “Balıkçılar” “Seza” “Verin Zavallılara” adlı şiirleri toplumsal içerikli şiirleridir. Oğlu Haluk’un üzerine yazdığı şiirlerde onu Türk gençliğinin gelecekteki temsilcisi olarak görmüştür.
Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanır. Çocuklar için yazdığı
“Şermin” de ise hece ölçüsünü tercih eder.
Bu paragrafta sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cenap Şahabettin
B) Ahmet Haşim
C) Tevfik Fikret
D) Yahya Kemal Beyatlı
E) Cahit Sıtkı Tarancı
7. Aşağıdakilerin hangisinde ilk psikolojik romanımızın adı ve yazarı bir arada verilmiştir?
A) Eylül – Mehmet Rauf
B) Vurun Kahpeye – Halide Edip Adıvar
C) Hüküm Gecesi - Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Küçük Ağa - Tarık Buğra
E) Huzur - Ahmet Hamdi Tanpınar
8. . I. Tanzimat edebiyatına tepki olarak doğmuştur.
II. Sanat şahsi ve muhteremdir görüşüne
bağlıdırlar.
III. Arapça, Farsça kelimelerle ve tamlamalarla
yüklü
bir dil kullanmışlardır.
IV. Belli bir sanat anlayışında birleşemedikleri için
kısa sürede dağılmışlardır.
V. Edebiyatımızdaki ilk edebi bildiriyi yayınlayan
topluluktur.
Yukarıdaki özelliklerden hangisi, Fecr-i Ati edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9. Aşağıdakilerin hangisinde sanatçı, eser ve bağlı bulunduğu akım yanlış eşleştirilmiştir?
. sanatçı . . eser . . akım .
A) H.Z. Uşaklıgil Kırık Hayatlar Realizm
B) Namık Kemal Cezmi Realizm
C) Ahmet Haşim Piyale Sembolizm
D) Mehmet Rauf Eylül Realizm
E) Yahya Kemal Eğil Dağlar Parnasizm
10. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun sanatçılarından biri değildir?
A) Mehmet Rauf
B) Tevfik Fikret
C) Halit Ziya Uşaklıgil
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Cenap Şahabettin
11. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun sanatçılarının Türk şiirine getirdiği yenilikler arasında yer almaz?
A) Divan edebiyatındaki beyit hakimiyetini yıkmışlar, anlamı şiirin bütününe yaymışlardır.
B) Divan edebiyatına ait olan müstezatı, serbest müstezat haline getirmişlerdir.
C) Edebiyatımıza ilk kez sone nazım şeklini sokmuşlardır.
D) Aruz vezinlerini ilk kez müzikalite bakımından değerlendirmişlerdir.
E) Türk şiirinde ilk kez onlar vatan, hürriyet, hak, adalet kavramını işlemişlerdir.
12. Fecr-i Ati topuluğunun en önemli temsilcisidir. Sembolizm akımdan etkilenmiştir.Kendine özgü uyumlu bir şiir dili, alımlı bir şiir dünyası vardır. Şiirlerinde bir ressam gibi doğayı yansıtan şair, Fransız sembolistlerin etkisi altındadır. O, şiirlerinde renk ve simgeyi başarıyla kullanmış , bütün şiirlerini aruzla yazmıştır.
Bu paragrafta sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Haşim B) Halit Ziya Uşaklıgil
C) Mehmet Rauf D) Tevfik Fikret
E) Ziya Gökalp
13. Aşağıdakilerden hangisinde Servet-i Fünun sanatçıları bir arada verilmiştir?
A) Tevfik Fikret – Namık Kemal – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Cahit Külebi – Orhan Kemal – Cenap Şahabettin
C) Haldun Taner – Halit Ziya Uşaklıgil – Mehmet Rauf
D) Halit Ziya Uşaklıgil – Mehmet Rauf - Tevfik Fikret
E) Ziya Paşa – Hüseyin Cahit Yalçın – Cenap Şahabettin
14. Aşağıda verilen sanatçı – dönem eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Ahmet Mithat Efendi – Tanzimat
B) Halit Ziya Uşaklıgil – Servet – i Fünun
C) Mehmet Rauf – Tanzimat
D) Tevfik Fikret – Servet-i Fünun
E) Ahmet Haşim – Fecr-i Ati
15. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Servet- i Fünun sanatçıları eserlerinde Tanzimat sanatçılarına göre daha fazla yabancı kelime kullanmışlardır.
B) Servet-i Fünun sanatçıları dönemin şartları gereği toplum sorunlarına fazlaca yer vermemişler, hayale ve tabiata sığınmışlardır.
C) Servet- i Fünun roman ve hikayelerinde konu genellikle İstanbul dışında geçer.
D) Tanzimat sanatçıları roman ve hikayelerde kendi kişiliklerini gizlemezken, Servet-i Fünun sanatçıları kendi kişiliklerini gizler.
E) Servet-i Fünun sanatçıları da Tanzimat sanatçıları gibi aruz ölçüsünü kullanırlar.
16. Aşağıdaki eserlerden hangisi Tevfik Fikret’e aittir?
A) Rubab-ı Şikeste B) Bir Ölünün Defteri
C) Nadide D) Evrak-ı Eyyam
E) Tamat
17. Edebiyatımızdaki ilk kusursuz romanları o yazmıştır.
Türk edebiyatındaki realizmin en büyük temsilcisidir. Romanlarında konularını aydın çevreden seçerken hikayelerinde sıradan insanların hayatını konu edinir. Roman ve hikaye tekniği çok sağlamdır.Diğer Servet-i Fünun sanatçıları gibi onun da dili oldukça ağırdır.
Bu paragrafta sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevfik Fikret B) Namık Kemal
C) Ömer Seyfettin D) Hüseyin Cahit Yalçın
E) Halit Ziya Uşaklıgil
18. Aşağıdakilerden hangisi Fecr-i Ati topluluğunun özellikleri arasında yer almaz?
A) Edebiyatımızdaki ilk edebi topluluktur.
B) İlk edebi beyannameyi bu topluluk yayımlamıştır.
C) “Sanat şahsi ve muhteremdir” görüşüne bağlıdırlar.
D) Tanzimat edebiyatına bir tepki olarak doğmuştur.
E) Arapça ve Farsça kelime ve terkipleri çokça
kullanmışlardır.
CEVAP ANAHTARI: 1. A 2. B 3. A 4. D 5. C
6. C 7. A 8. A 9. B 10. D 11. E 12. A 13. D
14. C 15. C 16. A 17. E 18. D
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ
1.Aşağıdaki sanatçılarımızdan hangileri “Beş Hececiler” grubunda yer alır?
A) Orhan Veli Kanık – Ahmet Kutsi Tecer
B) Yusuf Ziya Ortaç – Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Ahmet Muhip Dıranas – Yahya Kemal Beyatlı
D) Melih Cevdet Anday – Fazıl Hüsnü Dağlarca
E) Enis Behiç Koryürek – Cemal Süreya
2. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat dönemi edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Eserlerde, hayata dönük memleket sorunları dile
getirilmiştir.
B) Hece vezni asıl vezin olarak kabul edilmiştir.
C) Hikaye ve romanlarda ilk kez İstanbul dışına çıkılır.
D) Türk tarihine ve milli kaynaklara yönelme görülür.
E) Şiirde sembolizmin, romanda romantizmin etkisinde
kalmışlardır.
3. Milli Edebiyat akımı 1911 yılında Ömer Seyfettin ve
I II
Ali Canip’in çıkardıkları “Yeni Mecmua” dergisi ile
III IV
başlar.Bu edebiyat, yazı diliyle konuşma dilinin
birleştirilmesini, dilde sadeliği, Türk tarihine ve milli
V
kaynaklara yönelmeyi amaçlar.
Yukarıdaki parçada numaralandırılmış yerlerden hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4. Aşağıdakilerden hangisi Beş Hececiler topluluğunun özelliklerinden biri değildir?
A) Şiirlerinde Anadolu gerçeklerini işlediler.
B) Cumhuriyet Edebiyatı’nda görülen ilk edebi harekettir.
C) Ulusal coşkuyla birlikte romantizme yönelmişlerdir.
D) “Sanat, sanat içindir.” anlayışına bağlı kaldılar.
E) Halk edebiyatı nazım biçimlerini de kullandılar.
5. Aşağıdaki yazarlardan hangisi Milli Edebiyat Dönemi yazarlarımızdan biri değildir?
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
C) Refik Hait Karay
D) Tevfik Fikret
E) Halide Edip Adıvar
6. Aşağıdaki eserlerden hangisi Ziya Gökalp’e aittir?
A) Türkçülüğün Esasları
B) Bir Serencam
C) Aziz İstanbul
D) Şık
E) Ankara
7. Beş Hececiler’in en tanınmış şairidir. İlk şiirlerinde Yahya Kemal’in etkileri görülür; bu yüzden ilk şiirleri aruzladır. Ancak gerçek ününü heceyle yazdığı şiirlerle kazandı. Şiirlerinde genellikle Memleket, aşk ve düşünce temalarını işledi. Gönülden Gönüle, Çoban Çeşmesi eserlerinden sadece birkaçıdır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Necip Fazıl Kısakürek
B) Yusuf Ziya Ortaç
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Enis Behiç Koryürek
E) Yahya Kemal Beyatlı
8. Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?
A) Türk Sazı
B) Vurun Kahpeye
C) Yaban
D) Çalıkuşu
E) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
9. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminin genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Eserlerde ağırlıklı olarak ülke sorunları işlenmiş ve
bu sorunlara çözümler üretilmiştir.
B) Eserlerde kahramanların tahlilleri ve çevre
tasvirleri gerçekçidir.
C) Sanatçılar bilinçli olarak Anadolu’ya açılmıştır.
D) Vezinsiz, kafiyesiz şiirler yazılmıştır.
E) Sanatçılar, eserlerinde yalın bir dil kullanmışlardır.
10. Milli Edebiyat’ın önde gelen kişilerindendir. 1911’de Selanik’te çıkan Genç Kalemler dergisinde yazılar yazdı. Türkçülük akımını bir sisteme bağlayıp topluma mal etti.Edebiyatımızın gelişmesi için halka, milli kültür kaynaklarına gidilmesi ve konuşma diliyle yazı dilinin birleştirilmesini savundu. “Türkçülüğün Esasları” , “Altın Işık” en tanınmış eserlerindendir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ömer Seyfettin
B) Ziya Gökalp
C) Ali Canip Yöntem
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Reşat Nuri Güntekin
11. Şiir, yazmaya Servet-i Fünun döneminde başlamıştır. Milliyetçi, halkçı bir anlayışın şiirini sade bir dil ve hece ölçüsüyle ortaya koymuştur. Şiirlerinde toplumsal konuları ele almıştır. “Türk şairi”, “milli şair” diye anılmıştır. “Türk Sazı,” “Ey Türk Uyan,” “Tan Sesleri” tanınmış eserlerindendir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevfik Fikret
B) Ziya Gökalp
C) Mehmet Emin Yurdakul
D) Ömer Seyfettin
E) Ziya Gökalp
12. … Milli Edebiyat dönemi yazarlarındandır.Güzel, akıcı, yalın bir dili ,her yaştan insanın rahatlıkla okuyabileceği bir üslubu vardır. Hikayelerini gözlemci bir anlayışla anlatmıştır. Önceleri Servet-i Fünun dergisinde sonra Tercüman-ı Hakikat gazetesinde çalışır. Öykü, tiyatro , anı, fıkra ve mizahi yazı tarzında eserler vermiştir. “Memleket Hikayeleri” ve “Gurbet Hikayeleri” yazarın tanınmasını sağlamıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Mehmet Rauf
B) Refik Halit Karay
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Mehmet Emin Yurdakul
13. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat dönemi sanatçılarından biridir?
A) Ali Canip Yöntem
B) Orhan Veli Kanık
C) Namık Kemal
D) Cenap Şahabettin
E) Melih Cevdet Anday
14. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminin genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Dil ,halkın konuştuğu yalın bir dildir.
B) İstanbul Türkçesi esas alınmalıdır.
C) Şiirde aruz ölçüsü kullanılmalıdır.
D) Milli kaynaklara yönelilmeli ve yurt sorunları
işlenmelidir.
E) Halk edebiyatı geleneği temel alınmalıdır.
15. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminde çıkarılmış bir dergi değildir?
A) Genç Kalemler
B) Türk Derneği
C) Türk Yurdu
D) Türk Ocağı
E) Mavi
16. Aşağıdakilerden hangisinde verilen eser, karşısındaki yazara ait değildir?
A) Sodom ve Gomore – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Ateşten Gömlek - Halide Edip Adıvar
C) İstanbul’un İçyüzü – Refik Halit Karay
D) Yeşil Gece – Ömer Seyfettin
E) Dudaktan Kalbe – Reşat Nuri Güntekin
17. Aşağıdaki romanlardan hangisi Kurtuluş Savaşı dönemini anlatmaktadır?
A) Yaban
B) Akşam Güneşi
C) Eylül
D) İntibah
E) Mai ve Siyah
18. Ahmet Celal, yedek subay olarak katıldığı Birinci Dünya Savaşı’nda bir kolunu kaybeder. İngilizler, İstanbul’u işgal edince emir eri Mehmet Ali’nin Porsuk çayı kıyısındaki köyüne gidip yerleşir. Köylü, Ahmet Celal’e bir düşman gözüyle bakmaktadır.Birinci İnönü Savaşının kazanılması köylüler için hiçbir şey ifade etmemektedir. Ahmet Celal, köylülerin bu bilinçsizliği karşısında kendini sorgular ve yıllarca ilgisiz bırakılan bu köylüleri suçlamaktan, eleştirmekten vazgeçer; çünkü anlamıştır ki asıl suçlu köylüler değil onunla ilgilenmeyen Türk aydınıdır.
Aşağıdakilerden hangisinde bu paragrafta bahsedilen roman ve bu romanın yazarı bir arada verilmiştir?
A) Türk’ün Ateşle İmtihanı – Halide Edip Adıvar
B) Çalıkuşu – Reşat Nuri Güntekin
C) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu – Peyami Safa
D) Memleket Hikayeleri – Refik Halit Karay
E) Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
CEVAP ANAHTARI: 1. B 2. E 3. D 4. D 5. D
6. A 7. C 8. A 9. D 10. B 11. C 12. B 13. A
14. C 15. E 16. D 17. A
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ
1.Aşağıdaki sanatçılarımızdan hangileri “Beş Hececiler” grubunda yer alır?
A) Orhan Veli Kanık – Ahmet Kutsi Tecer
B) Yusuf Ziya Ortaç – Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Ahmet Muhip Dıranas – Yahya Kemal Beyatlı
D) Melih Cevdet Anday – Fazıl Hüsnü Dağlarca
E) Enis Behiç Koryürek – Cemal Süreya
2. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat dönemi edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Eserlerde, hayata dönük memleket sorunları dile
getirilmiştir.
B) Hece vezni asıl vezin olarak kabul edilmiştir.
C) Hikaye ve romanlarda ilk kez İstanbul dışına çıkılır.
D) Türk tarihine ve milli kaynaklara yönelme görülür.
E) Şiirde sembolizmin, romanda romantizmin etkisinde
kalmışlardır.
3. Milli Edebiyat akımı 1911 yılında Ömer Seyfettin ve
I II
Ali Canip’in çıkardıkları “Yeni Mecmua” dergisi ile
III IV
başlar.Bu edebiyat, yazı diliyle konuşma dilinin
birleştirilmesini, dilde sadeliği, Türk tarihine ve milli
V
kaynaklara yönelmeyi amaçlar.
Yukarıdaki parçada numaralandırılmış yerlerden hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4. Aşağıdakilerden hangisi Beş Hececiler topluluğunun özelliklerinden biri değildir?
A) Şiirlerinde Anadolu gerçeklerini işlediler.
B) Cumhuriyet Edebiyatı’nda görülen ilk edebi harekettir.
C) Ulusal coşkuyla birlikte romantizme yönelmişlerdir.
D) “Sanat, sanat içindir.” anlayışına bağlı kaldılar.
E) Halk edebiyatı nazım biçimlerini de kullandılar.
5. Aşağıdaki yazarlardan hangisi Milli Edebiyat Dönemi yazarlarımızdan biri değildir?
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
C) Refik Hait Karay
D) Tevfik Fikret
E) Halide Edip Adıvar
6. Aşağıdaki eserlerden hangisi Ziya Gökalp’e aittir?
A) Türkçülüğün Esasları
B) Bir Serencam
C) Aziz İstanbul
D) Şık
E) Ankara
7. Beş Hececiler’in en tanınmış şairidir. İlk şiirlerinde Yahya Kemal’in etkileri görülür; bu yüzden ilk şiirleri aruzladır. Ancak gerçek ününü heceyle yazdığı şiirlerle kazandı. Şiirlerinde genellikle Memleket, aşk ve düşünce temalarını işledi. Gönülden Gönüle, Çoban Çeşmesi eserlerinden sadece birkaçıdır.
Yukarıda tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Necip Fazıl Kısakürek
B) Yusuf Ziya Ortaç
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Enis Behiç Koryürek
E) Yahya Kemal Beyatlı
8. Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?
A) Türk Sazı
B) Vurun Kahpeye
C) Yaban
D) Çalıkuşu
E) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
9. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminin genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Eserlerde ağırlıklı olarak ülke sorunları işlenmiş ve
bu sorunlara çözümler üretilmiştir.
B) Eserlerde kahramanların tahlilleri ve çevre
tasvirleri gerçekçidir.
C) Sanatçılar bilinçli olarak Anadolu’ya açılmıştır.
D) Vezinsiz, kafiyesiz şiirler yazılmıştır.
E) Sanatçılar, eserlerinde yalın bir dil kullanmışlardır.
10. Milli Edebiyat’ın önde gelen kişilerindendir. 1911’de Selanik’te çıkan Genç Kalemler dergisinde yazılar yazdı. Türkçülük akımını bir sisteme bağlayıp topluma mal etti.Edebiyatımızın gelişmesi için halka, milli kültür kaynaklarına gidilmesi ve konuşma diliyle yazı dilinin birleştirilmesini savundu. “Türkçülüğün Esasları” , “Altın Işık” en tanınmış eserlerindendir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ömer Seyfettin
B) Ziya Gökalp
C) Ali Canip Yöntem
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Reşat Nuri Güntekin
11. Şiir, yazmaya Servet-i Fünun döneminde başlamıştır. Milliyetçi, halkçı bir anlayışın şiirini sade bir dil ve hece ölçüsüyle ortaya koymuştur. Şiirlerinde toplumsal konuları ele almıştır. “Türk şairi”, “milli şair” diye anılmıştır. “Türk Sazı,” “Ey Türk Uyan,” “Tan Sesleri” tanınmış eserlerindendir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevfik Fikret
B) Ziya Gökalp
C) Mehmet Emin Yurdakul
D) Ömer Seyfettin
E) Ziya Gökalp
12. … Milli Edebiyat dönemi yazarlarındandır.Güzel, akıcı, yalın bir dili ,her yaştan insanın rahatlıkla okuyabileceği bir üslubu vardır. Hikayelerini gözlemci bir anlayışla anlatmıştır. Önceleri Servet-i Fünun dergisinde sonra Tercüman-ı Hakikat gazetesinde çalışır. Öykü, tiyatro , anı, fıkra ve mizahi yazı tarzında eserler vermiştir. “Memleket Hikayeleri” ve “Gurbet Hikayeleri” yazarın tanınmasını sağlamıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Mehmet Rauf
B) Refik Halit Karay
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Mehmet Emin Yurdakul
13. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat dönemi sanatçılarından biridir?
A) Ali Canip Yöntem
B) Orhan Veli Kanık
C) Namık Kemal
D) Cenap Şahabettin
E) Melih Cevdet Anday
14. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminin genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Dil ,halkın konuştuğu yalın bir dildir.
B) İstanbul Türkçesi esas alınmalıdır.
C) Şiirde aruz ölçüsü kullanılmalıdır.
D) Milli kaynaklara yönelilmeli ve yurt sorunları
işlenmelidir.
E) Halk edebiyatı geleneği temel alınmalıdır.
15. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminde çıkarılmış bir dergi değildir?
A) Genç Kalemler
B) Türk Derneği
C) Türk Yurdu
D) Türk Ocağı
E) Mavi
16. Aşağıdakilerden hangisinde verilen eser, karşısındaki yazara ait değildir?
A) Sodom ve Gomore – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Ateşten Gömlek - Halide Edip Adıvar
C) İstanbul’un İçyüzü – Refik Halit Karay
D) Yeşil Gece – Ömer Seyfettin
E) Dudaktan Kalbe – Reşat Nuri Güntekin
17. Aşağıdaki romanlardan hangisi Kurtuluş Savaşı dönemini anlatmaktadır?
A) Yaban
B) Akşam Güneşi
C) Eylül
D) İntibah
E) Mai ve Siyah
18. Ahmet Celal, yedek subay olarak katıldığı Birinci Dünya Savaşı’nda bir kolunu kaybeder. İngilizler, İstanbul’u işgal edince emir eri Mehmet Ali’nin Porsuk çayı kıyısındaki köyüne gidip yerleşir. Köylü, Ahmet Celal’e bir düşman gözüyle bakmaktadır.Birinci İnönü Savaşının kazanılması köylüler için hiçbir şey ifade etmemektedir. Ahmet Celal, köylülerin bu bilinçsizliği karşısında kendini sorgular ve yıllarca ilgisiz bırakılan bu köylüleri suçlamaktan, eleştirmekten vazgeçer; çünkü anlamıştır ki asıl suçlu köylüler değil onunla ilgilenmeyen Türk aydınıdır.
Aşağıdakilerden hangisinde bu paragrafta bahsedilen roman ve bu romanın yazarı bir arada verilmiştir?
A) Türk’ün Ateşle İmtihanı – Halide Edip Adıvar
B) Çalıkuşu – Reşat Nuri Güntekin
C) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu – Peyami Safa
D) Memleket Hikayeleri – Refik Halit Karay
E) Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
CEVAP ANAHTARI: 1. B 2. E 3. D 4. D 5. D
6. A 7. C 8. A 9. D 10. B 11. C 12. B 13. A
14. C 15. E 16. D 17. A
DÜZYAZI TÜRLERİ
1)
Gazetelerin ya da dergilerin belli sütunlarında gündelik konuları bir görüş ve düşünceye bağlayarak yorumlayan yazlılardır. Bu türde, yazar ele aldığı konuyu kanıtlamak zorunda değildir; okuyucu da yazarın görüşlerine inanıp inanmamakta serbesttir.
Yukarıdaki parçada bahsedilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Deneme B) Fıkra C) Makale D) Eleştiri E) Röportaj
Cevap B
2)
I. Günlük olaylarla ilgili yazılardır.
II. Yazar inandığı düşünceleri ispatlamak zorunda değildir.
III. Gündelik bir dil kullanılır.
IV. Geniş yorumlara ve bilimsel açıklamalara girişilmez.
Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Makale B) Anı C) Biyografi D) Mülakat (Görüşme) E) Fıkra
Cevap E
3)
“Yazarın nesnel olması, kişisel görüşlerini yazıya karıştırmaması makalenin en önemli özelliğidir.”
I) Tanzimat dönemi edebiyatı Türk edebiyatının batıya açıldığı dönemdir. II) Türk şiiri gerek biçim gerek içerik bakımından değişime uğramıştır. III) Bu dönem, dünyada Fransız edebiyatının geçerli olduğu bir dönemdir. IV) Bizim yazar ve şairlerimiz bence taklitçilikten öteye geçememişlerdir. V) Türk yazar ve şairleri de Fransız edebiyatından etkilenmişlerdir.
Verilen bilgiden yola çıkarak yukarıdaki makale parçasından kaç numaralı cümle çıkarılmalıdır?
A) V B) IV C) III D) II E) I
Cevap B
4)
Toplum yaşamında birtakım olaylarla birbirine bağlanmış olan çeşitli insanların başlarından geçen maceraları bütün ayrıntılarıyla anlatan edebi eserdir. Olmuş ya da olabilir olayları yer, zaman ve kişilere bağlı olarak anlatır. Olaylar ana bir olay etrafında gelişir ve olay örgüsü geniştir. Kahramanları çoktur.
Yukarıda bahsedilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hikaye B) Masal C) Roman D) Fabl E) Biyografi
Cevap C
5)
I. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır.
II. Derin karakter tahlilleri yoktur.
III. Romana göre daha kısa bir türdür.
IV. Hikayede kişi kadrosu geniştir.
V. Öykünün öğeleri arasında olay, zaman ve mekan yer alır.
Yukarıda hikaye (öykü) hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap D
6)
Bir yazarın seçtiği herhangi bir konu üzerindeki görüş ve düşüncelerini dile getirdiği yazılardır. Yazar kesin bir sonuca varmak zorunda değildir. Bilgi verme amacını taşımaz. İnsanı düşünmeye, yorum yapmaya sevk eder. Yazar samimi bir üslup kullanır.
Yukarıda bahsedilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra B) Deneme C) Tenkit (eleştiri) D) Makale E) Otobiyografi
Cevap B
7)
I. Makale
II. Fıkra
III. Deneme
IV. Günce (Günlük)
V. Eleştiri
Yukarıdakilerden hangisi fikir (düşünce) yazısı değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap D
8)
I. Olaylar, bir ana olay etrafında gelişir.
II. Kişi kadrosu geniştir.
III. Kişiler ve olaylar ayrıntılarıyla ele alınır.
IV. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır.
V. Olaylar geniş bir zamana yayılarak anlatılır.
Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hikaye B) Deneme C) Roman D) Masal E) Fabl
Cevap C
9)
I. Biyografi
II. Anı
III. Günlük
IV. Masal
V. Otobiyografi
Yukarıdaki edebi türlerden hangisi gerçek yaşamdan kaynaklanan yazı türlerine girmez?
A) V B) IV C) III D) II E) I
Cevap B
10)
I. Olağanüstü olayları kendine özgü bir dille anlatan bir türdür.
II. Yer ve zaman belli değildir.
III. Kahramanlar olağanüstü kişiler veya varlıklardır.
IV. Genellikle bir tekerleme ile başlar.
Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hikaye B) Fabl C) Roman D) Masal E) Günlük
Cevap D
11)
Bu yazılarda amaç okuyucunun bilgisini değil, yaşantısını zenginleştirmektir. Bu tür eserlerde de öğretici öğeler az da olsa vardır; ancak bunları sanatsal bir tat almak amacıyla okumak gerekir. Bu tür yazılarda düş gücü ve imgeleme önemli yer tutar. Bu tür yazılar “yaratıcı yazılar”dır.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yaratıcı yazılar grubuna girmez?
A) Tiyatro B) Masal C) Makale D) Hikaye E) Roman
Cevap C
12)
I. Okurları bilgilendirmeyi ve ona bazı gerçekleri öğretmeyi amaçlar.
II. Uzman kişilerce yazılır.
III. Yazının merkezi doğrudan doğruya yazarın kendisidir.
IV. Kesin sonuçlara varmaz.
V. Güncel konularda veya güncellikle ilgisi olmayan bilimsel konularda yazılabilir.
Yukarıdaki verilen özelliklerden hangisi veya hangileri “makalenin” özelliklerinden değildir?
A) Yalnız III B) I-II-IV C) IV-V
D) III-IV E) I-II-V
Cevap D
13)
I. Bugün, diğerlerinden daha farklı bir gün benim için.
II. Pencerem bir tuvalin çerçevesi gibi, ve bana bu tablo şimdi sonbaharı anlatıyor.
III. Bana böyle davranmış olması aramıza bir soğukluk girdiğinin göstergesi gibi.
IV. Birazdan uyuyacağım ve yarınımın bugünkü gibi olmasını diliyorum.
V. Aradan yıllar geçmiş olmasına karşın o üç sözcük aynı ses tonuyla çınlıyor kulaklarımda.
Yukarıda verilen tümcelerden hangisi bir “günlük”ten alınmış olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap E
14)
Divan edebiyatı dendiği zaman akla öncelikle süslü, kafiyeli ve vezinli şiirler gelir. Bu dönemin düz yazısı (nesir) da süslüdür. Dilinin günlük yaşamdan kopuk oluşu okuyucusunun az olmasına neden olmuştur. Bu edebiyat ürünlerinin sözcük dağarcığı sınırlıdır. Belirli hayal kalıplarının dışına genellikle çıkılamamıştır. Bu şiirlerin çoğu belirli mazmunlar etrafında döner, değişik bir konudan hemen hemen hiç söz edilmez. Bu nedenledir ki bu edebiyatı günümüzde de yaşatma çabası boşunadır. Bu şairin şiirlerinde görülen öğeleri bir amaç olarak değerlendirmiyorum.
Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?
A) Fıkra B) Deneme C) Eleştiri D) Biyografi E) Anı
Cevap C
15)
Özgür kişi, köle olmayan, tutsak olmayan kişidir. Kimsenin kölesi, kimsenin tutsağı değildir. Kendi kendisinin, duygularının, tutkularının, çıkarının da kölesi, tutsağı değildir. “Böyle işime geldiğinden böyle düşünüyorum, böyle söylüyorum.” diyen kimseyi gerçekten özgür sayabilir miyiz? Özgür kişinin düşünceleriyle duyguları, tutkuları, çıkarı arasında ille bir çarpışma, bir karşıtlık olması gerektir, demiyorum; uzlaştıkları zorla değil, kendileriyle uzlaştıkları da olur.
Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?
A) Anı B) Deneme C) Röportaj D) Gezi E) Öykü
Cevap B
16)
Yedi yaşımda bile yoktum. Arabaya binmekten, evden uzaklaşıp değişik yerler görmekten inanılmaz ölçüde hoşnut olurdum. Bir gün motora bindirdi babam beni, eski model bir motora. Yine uzaklaştık evden, değişik değişik yerler gezdik. Ama bir yer vardı, bir köprü, bir tren köprüsü. Bu köprünün altından geçerken sımsıkı sarıldım babama, bu anı hiç unutmayacağım dedim içimden, öyle de oldu, ne zaman bir köprünün altından geçsem bu anı hatırlarım.
Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?
A) Günlük B) Deneme C)Anı D) Gezi E) Makale
Cevap C
17)
Deneme; yazarın herhangi bir konu üzerine, kesin sonuçlara varmadan kişisel görüş ve düşüncelerini anlattığı yazılardır. İnsanı ve toplumu ilgilendiren her şey denemenin konusu olabilir.
I. Kesinlik ve bilimsellik önemli öğelerdir.
II. Gazeteciliğin önemli bir dalıdır.
III. Yazar, doğruluğuna inandığı fikirleri, görüşleri okuyucuya kabul ettirme çabasındadır.
IV. Tarih, coğrafya, toplumbilim, hukuk ve folklor için yardımcı kaynak niteliğindedir.
V. Belgelere, kanıtlara dayanan bir yazı türü değildir.
Yukarıdakilerden hangisi denemenin özelliklerinden biridir?
A) I B) II C) III D) IV E)V
Cevap E
18)
I. *Kişilerin hayatını anlatan yazılardır.
* İnsanlığa katkıları ve yaşayışlarıyla ilgi çeken kişilerin yaşam öykülerini kaynaklara,
belgelere dayanarak sergilerler.
II. * Gazeteciliğin önemli bir dalıdır, soru-cevap yoluyla hazırlanır.
* Bir sorunu, olayı, gerçeği araştırma ve inceleme yoluyla anlatan yazılardır.
Yukarıda verilen bilgiler sırasıyla hangi iki edebi türün özelliğini yansıtırlar?
A) Anı-Deneme B) Biyografi-röportaj C) Gezi-eleştiri
D) Makale-otobiyografi E) Röportaj-deneme
Cevap B
19)
………. Burası bir köyden çok şehirleşmeye başlamış bir kasabaya benziyordu. Etrafta bir tek eski veya topraktan ev görünmüyordu. Otlamaya çıkarılacak hayvanlar için özel bir yol yapılmış ve diğer yolların hemen hepsi asfaltla döşenmişti. Ama bir evin içine girecek olsanız bir yemek sofrası dahi göremezsiniz. Yemekler yerde yenir burada. İnsanlar ütü nedir bilmez. Geze geze de bitiremezsiniz asfalt yollarını!
Yukarıda verilen parça hangi edebi türe örnektir?
A) Deneme B) Makale C) Gezi D) Anı E) Röportaj
Cevap C
20)
I. Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılır.
II. Yaratıcı yazılardır.
III. Olay, zaman ve mekan; öğelerinden bazılarıdır.
IV. Kişiler, geniş bir zaman çerçevesinde ve karakterlerinin hemen tüm özellikleri üzerinde durularak işlenir.
V. Olaylar oldukça geniş yer tutar.
Yukarıda verilen özelliklerin hangisi ya da hangileri roman ve öykünün ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Yalnız IV B) II ve IV C) Yalnız V D) II-IV-V E) IV ve V
Cevap E
EDEBİ AKIMLAR VE BATI EDEBİYATI
1. Aşağıdakilerden hangisi klasisizmin özelliklerinden biri değildir?
A) XVII. yüzyılda ortaya çıkan, Yunan ve Latin
geleneğine bağlı bir edebiyat akımıdır.
B) Akıl, sağduyu ve doğaya önem verilir.
C) Konularını eski Yunan ve Latin kaynaklarından alır.
D) Eserlerde biçime, dil mükemmelliğine ve kurallara tam
uygunluğa büyük önem verilir.
E) Eserlerde seçkin, soylu kişiler değil, halktan kişiler
kahraman olarak seçilir.
2. Bu akım Fransa’da klasisizme tepki olarak doğmuştur. Bu akıma göre kişileri inanca götüren akıldan çok duygulardır.Duygu, coşkunluk ve hayal önemlidir. Akıl ve mantık bu coşkunluk içinde erir.Konularını tarih, milli kültür ve çağdaş edebiyattan alır. İyi ve kötünün ,ak ve karanın çatışması, yazarın açık bir şekilde taraf tutması bu akımın etkisi altında kalmış sanatçıların en belirgin özellikleridir.
Yukarıdaki parçada hangi edebi akımdan söz edil -
mektedir?
A) Klasisizmin B) Romantizm C) Realizm
D) Sembolizm E) Natüralizm
3. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, romantizm akımının temsilcileri arasında yer almaz?
A) J.J. Rousseau B) Lamartine C) Goethe
D) Victor Hugo E) Stendhal
4. Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Balzac – Vadideki Zambak
B) Stendhal – Kırmızı ve Siyah
C) Schiller - Wilhem Tell
D) Shakespeare - Hamlet
E) Tolstoy – Silahlara Veda
5. Şiir , tiyatro ve roman türlerinde verdiği eserlerle Alman edebiyatının olduğu kadar dünya edebiyatının da büyük şair ve yazarlarında sayılır. Sanat hayatının ilk devresinde romantizm akımının başında bulunur.Daha çok felsefi şiirler yazan bu sanatçı “Faust” adlı eserinde hayat felsefesini işlemiştir.
Bu parçada hangi sanatçıdan söz edilmektedir?
A) J.J. Rousseau B) Lamartine C) Goethe
D) Victor Hugo E) Stendhal
6. 1827’de yayımladığı Cromwell adlı dramında romantizmin ilkelerini belirler.Fransız edebiyatında Hernani Savaşı’na yol açan Hernani oyunu , yazarın Fransız Akademisi’ne üye olmasını sağlamıştır.
Bu parçada hangi sanatçıdan söz edilmektedir?
A) Tolstoy B) Dante C) Racine
D) Moliere E) V. Hugo
7. Rönesans döneminde destan türünün en büyük şairlerindendir. Eserlerinde klasik kurallara uymuş ve Homeros’tan etkilenmiştir. “Kurtarılmış Kudüs” en önemli eseridir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tasso B) Çiçero C) Eflatun
D) Aristophanes E) Ariosto
8. “Don Kişot” adlı eseriyle roman türünün ilk örneğini vermiştir. Bu romanı dışında şiir, hikaye, tiyatro alanında da eserler vermiştir.Dünyanın en büyük sanatçıları arasında yer alır.
Bu parçada hangi sanatçıdan söz edilmektedir?
A) Cervantes B) Racine C) Moliere
D) Corneille E) Balcac
9. Aşağıdaki akımlardan hangisi XIX. yüzyılın ikinci yarısında romantizme tepki olarak doğmuştur?
A) Klasisizm B) Realizm C) Natüralizm
D) Parnasizm E) Sembolizm
10. Aşağıdaki eserlerden hangisi Tolstoy’a aittir?
A) Goriot Baba
B) Madam Bovary
C) Parma Manastırı
D) Anna Karenina
E) Silahlara Veda
11. Aşağıdakilerden hangisinde belirtilen sanatçı ile onun temsil ettiği akım yanlış eşleştirilmiştir?
A) Verlaine – sembolizm
B) Tristan Tzara - dadaizm
C) Emile Zola – natüralizm
D) Lamartine - romantizm
E) G. Flaubert – klasisizm
12. Aşağıdakilerden hangisi realizmin özellikleri arasında yer almaz?
A) Gözlem ve belgelere önem verir.
B) Günlük hayatta rastlanan gerçek olaylar ve kişiler
anlatılır.
C) Yazar, eserinde kendi kişisel görüşlerini gizlemez.
D) Eğitme amacı yoktur.
E) Olaylar anlatılırken sebep – sonuç ilişkisi esas alınır.
13. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, Türk edebiyatında sembolizmin en önemli temsilcisidir?
A) Halit Ziya Uşaklıgil
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
C) Tevfik Fikret
D) Ahmet Haşim
E) Mehmet Rauf
14. Emile Zola, deneysel roman anlayışına ilk kez yer
I. II.
vermiş, bilimin verilerini roman ve hikayelerde
III.
kullanmıştır.Hayatın çirkin, iğrenç sahnelerini anlatmaktan çekinmez.Yazar, biyolojideki determinizm prensibinden
IV.
hareket eder ve bunu edebiyata uygular. Bu yenilikleriyle
de parnasizm akımına öncülük eder.
V.
Yukarıdaki numaralandırılmış yerlerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
15. Balzac, Stendhal ve Tolstoy’un ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız hikaye tarzında eser vermeleri
B) Eserlerinde tesadüflere sıkça yer vermeleri
C) “Sanat toplum içindir” görüşünü savunmaları
D) Realizm akımının temsilcileri olmaları
E) Eserlerinde, olağanüstü kişilere ve olaylara sıkça yer
vermeleri
16. “ Şiir, gerçeği değil, gerçeğin bizde uyandırdığı izlenimleri anlatır. Asıl gerçek insanı dış dünyayla temasa geçiren duygulardır.Şiirde musiki her şeyden önemlidir. Güzellik anlam açıklığında değil, kapalılıktadır.”
Bu parçadaki şiirle ilgili görüşler aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir?
A) Emile Zola B) V.Hugo C) Steinbeck
D) T. Gautier E) Baudelaire
17. Aşağıdakilerden hangisinde romantizmin temsilcileri bir arada verilmiştir?
A) C. Dickens, A. Çehov, Fenelon
B) V. Hugo, Lamartine, Alfred de Musset
C) Rousseau, V. Hugo, Balzac
D) Dostoyevski, Shakespeare, Byron
E) Racine, Goethe, E. Zola
18. Aşağıdaki eserlerden hangisi türü yönüyle ötekilerden farklıdır?
A) Hamlet B) Don Kişot C) Sefiller
D) Harp ve Sulh E) Kırmızı ve Siyah
CEVAP ANAHTARI: 1) C 2) B 3) E 4) E 5) C 6) E
7) A
A 9) B 10) D 11) E 12) C 13) D 14) E 15) D
16) E 17) B 18) A
UYAK TÜRLERİ
1)
Bir münasip dostum olsa sırrım açar idim
Harc edüp eldeki varım cümleden geçer idim
Tuti dilin agu verse nûş edip içer idim
Aşıklara ölüm gelmez tatlıdır ballar gibi
Yukarıdaki dörtlüğün uyağı, uyak örgüsü ve redifi sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yarım uyak, aaab, -idim
B) Zengin uyak, abaa, -idim
C) Tam uyak, aaab, -ar idim
D) Tam uyak, aaba, -idim
E) Yarım uyak, aaab, -ar idim
Cevap E
2)
Yücesine çıktım baktım engine
Ovasının köpüklenmiş selleri
Yukarıdaki dizelerle
I. yiğit olan
II. kendisine güldürür
III. hep elleri
IV. düşmez ise dengine
bu parçalar kullanılarak çarpraz uyak düzeni oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olur?
A) III. – IV. B) I. – II. C) II. – III D) I. – IV E) II. – IV
II. – I IV. - III I. – IV II. – III I. – III
Cevap D
3)
Bana nispet çıkmış yolun üstüne
Samur kürk giyinmiş alın üstün
Taramış saçların belin üstüne
Bir elma yanaklı sim gerdanlıdır
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Ulama yapılmıştır.
C) Redif kullanılmıştır.
D) Düz uyak örgüsü kullanılmıştır.
E) Zengin uyak kullanılmıştır.
Cevap E
4)
Aşağıdakilerden hangisinde redif kullanılmamıştır?
A) Düştüm ateşlere durmaz yanarım
İçip aşkın dolusundan kanarım
B) Ne yaman bahçeli güllü goncalı
Sinemi vurdu bir kirpiği kancalı
C) Gördü gözüm kabul ettim ölümü
Geldi geçti hiç sormadı halimi
D) Ne güzel yetmiş de dostumun bağı
El vurup gülleri dermenin çağı
E) Altı kardeş idik bindirdik ata
Kızılırmak’ varınca oldu bir hata
Cevap E
5)
Aşağıdaki dizelerin hangisinde farklı bir uyak kullanılmıştır?
A) Kurtlarla düşmüşüm dağa
Kurt sesim ulaşmaz çağa
B) Çınlasın çağrılarla çın çın da çın
Çağ yıkarmış kaçın bulutlar kaçın
C) Ağam oğlan beyim oğlan
Canım olsun sana kurban
D) Bize mesken oldu kahveler hanlar
Yarin meclisinde oturan canlar
E) Aşk ile kendime biçtim kefenim
Dolayıp boynuma taktım resenim
Cevap B
6)
Aşağıdakilerden hangisinde uyak kullanılmamıştır?
A) Elindeki kınası soldu mu ola
Evde kaynatası duydu mu ola
B) Sabah olsun tan yerleri ışısın
Çiğ düşünde gül goncalar üşüsün
C) Yeşil ördek gibi daldım göllere
Sen düşürdün beni dilden dillere
D) Ak gerdanda benler zer- nişanlıdır
Zülfünün telleri pek reyhanlıdır.
E) Çek deveci develerin yokuşa
Deli oldum o sendeki bakışa
Cevap A
7)
Yaktı beni aşk oduna o, yanmaz
Seher oldu, feryadımdan uyanmaz
Yukarıdaki beyitte görülen uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Bir üstada olsam çırak
Bir olurdu yakın ile ırak
B) Kemiğimi kavursalar
Harman gibi savursalar
C) Torunuyuz bir dedenin
Tohumuyuz bir bedenin
D)Hak yoluna gidenlerin
Ey pir vasfın erenlerin
E) Asa olsam ellerine
Kurban olsam dillerine
Cevap A
8)
Her şey yerli yerinde,havuz başında servi
Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan
Yukarıdaki dizelerle
I. sarmaşıklar ve böcek sesleri
II.eşya aksetmiş gibi tılsımlı
III. sarmış evi
IV. bir uykudan
bu parçalar kullanılarak sarma uyak oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) III. – IV. B) I. – II. C) II. – III D) I. – IV E) II. – IV
II. – I IV. - III I. – IV II. – III I. – III
Cevap E
9)
Biliyorum gölgede senin uyuduğunu
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin
Hazların aleminde yumulmuş kirpiklerin
Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Redif kullanılmıştır.
B) Ulama yapılmıştır.
C) Sarma uyak vardır.
D) II. ve III. dizelerde zengin uyak vardır.
E) I. ve IV. dizelerde tam uyak vardır.
Cevap E
10)
I. Yaramaz geldi kim bilir nereden
II. Baktım avare bir küçük kelebek
III. Belli yorgundu; bir veremli çiçek
IV. Mavi bir gölge uçtu pencereden
Yukarıda numaralanmış dizeler aşağıdakilerden hangisine göre sıralanırsa çarpraz uyak oluşur?
A) IV. – I. – II. – III. B) IV. – II. – I. – III. C) II. – III. – I. – IV
D)II. – III. – IV. – I. E) I. – IV. – III. – II.
Cevap B
11)
Aşağıdakilerden hangisinde cinaslı uyaklı vardır?
A) Düşün ki haşr olan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız çetin
B) Ey kimsesizler el veriniz kimsesizlere
Onlardır ancak el verecek kimse sizlere
C) Günlerdir ne gördüm ne de bir kimseye sordum
Ya Rab! Hele kalp ağrılarım dindi diyordum
D) Kardır üstümüze yağan geceden
Yağmurlu, karlı bir düşünceden
E) Bir taze bahar alemi seyretti felekte
Mevsim mütehayyil, vakit akşamdı Bebek’te
Cevap B
12)
Çatlıyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için
Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin
Yukarıdaki beyitin uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yarım uyak B) Zengin uyak C) Tam uyak
D) Tunç uyak E) Cinaslı uyak
Cevap B
13)
Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza
Henüz dinlemedin benden türküler
Benim aşkım uymaz öyle her saza
En güzel türküyü bir kurşun söyler
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zengin uyak kullanılmıştır.
B) Tam uyak kullanılmıştır.
C) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Redif vardır.
E) III. dizede dört ayrı yerde ulama yapılmıştır.
Cevap D
14)
Kapandım yatağa son çare diye
Yepyeni bir dünya etti hediye
Yukarıdaki beyitin uyak çeşidiyle aşağıdakilerden hangisi aynıdır?
A) Bu nasıl bir dünya hikayesi zor
Bütün bu kâinat muşamba dekor
B) Nesin sen? Hakikat olsan da çekil
Otursun yerine bende her şekil
C) Yetiş körlük, yetiş, gözde takma cam
Vatanım, sevgilim, dostum ve hocam
D) Benliğim kazan ve aklım kepçe
Her fikir içimde bir kelepçe
E) Mekanı bir satıh, zamanı vehim
Bütün insanlık yalana teslim
Cevap C
15)
Gözyaşım Fırat gibi coştu, çağladı durdu.
Yüreğim koptu sanki… Canım yanıyor canım
Kara haberin beni habersiz yere vurdu
Ah güzel Erzincan’ım! Vah dertli Erzincan’ım!
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. ve III. dizelerde redif vardır.
B) Tunç uyak kullanılmıştır.
C) II. ve IV. dizelerde “-nım” lar rediftir.
D) Ulama yapılmıştır.
E) Uyak düzeni çarpraz uyaktır.
Cevap C
16)
Kendi milli gururumu sezerim
Başım gökte, alnım ak gezerim
Yukarıdaki dizelerin uyak çeşidi ve redifleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zengin uyak, -im B) Tam uyak, -im C) Zengin uyak, -erim
D) Tam uyak, -erim E) Tunç uyak, -im
Cevap D
17)
Bütün şehir nihayetsiz bir sûr içinde
Şimdi çiftler uyuyorlar bu nûr içinde
Yukarıdaki dizelerin uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zengin uyak B) Tam uyak C) Yarım uyak
D) Cinaslı uyak E) Tunç uyak
Cevap A
18)
Hilâl ürpermişti gûya derinde
Semâ uzaklaşmış gibi yerden
Bu gece şu kavga sâhillerinde
Vahşi bir güzellikti hükmeyleyen
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) II. ve IV. dizede redif kullanılmıştır.
B) Sarma uyak şeklinde kafiyelenmiştir.
C) I. ve III. dizelerde zengin uyak kullanılmıştır.
D) I. ve III. dizelerde redif yoktur.
E) Karacaoğlan’a aittir.
Cevap C
19)
Birdenbire düştük gibi bir gizli sevince
Gezdik, yürüdük yan yana rüzgarlar esince
Yukarıdaki dizelerde bulunan uyak çeşidi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Kamilin nişanı o güzel huyu
Ona ölçü olmaz bedeni boyu
B) Derdin bedeni ağ gibi sarsa
O müşkül halini gelip de sorsa
C) Aşıklarda hayat gam ile tasa
Böyledir kaderi, değişmez yasa
D) Baharda dağlara çıkmak iyidir
Çıkıp da dağlara bakmak iyidir
E) Azgın deredeki selden uzak dur
Aslı zatı bozuk kuldan uzak dur
Cevap C
20)
I. Doğru konuşurum hiç yalan demem
Gül-zarda rakibe aman tanımam
II. Alır seni ummana götürür
Bir sözüne bin söz ekler yetinir
Yukarıda numaralanmış dizeler için hangisini söylemek doğru olur?
A) I. ve II. dizelerde redif yoktur.
B) I numaralı dizelerde tam uyak vardır.
C) II numaralı dizelerde zengin uyak vardır, redif yoktur.
D) II numaralı dizelerde redif yoktur, uyak vardır.
E) I. ve II. dizelerde uyak yoktur, redif vardır.
Cevap E
SÖZ SANATLARI
1. “Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal!”
dizesinde hangi edebi sanatlar vardır?
A) Teşhis - hüsn-i talil
B) Telmih – kinaye
C) Mecaz-ı mürsel – teşhis
D) Hüsn-i talil – tecahül-i arif
E) Tevriye – cinas
2. Benzetmenin iki temel unsurundan (benzetilen ve benzeyen) sadece biri söylenerek yapılan teşbihe “istiare” denir.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde istiare sanatı vardır?
A) Can kafeste durmaz, uçar gider bir gün elbet.
B) Ölüler, hepimiz için yalvarın Allah’a!
C) Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar...
D) Arıyorum aklımda bir ninni bestesini...
E) Nerde kaldı sevgilim, seni ilk öptüğüm gün?
3. Gül-i ruhsarına karşu gözümden kanlı akar su
Habibim fasl-ı güldür bu akarsular bulanmaz mı?
Bu beyitteki sanat için aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğrudur?
A) Şair, çok iyi bildiği bir şeyi bilmezlikten
gelmiştir.
B) Sebebi bilinen bir olay, bir durum, gerçek sebebi
dışında daha güzel bir sebebe bağlanmıştır.
C) Bir kelime, aynı yerde birden fazla manada
kullanılmıştır.
D) Herkes tarafından bilinen geçmişteki bir olay ,
bir veya birkaç kelime ile hatırlatılmıştır.
E) Ses bakımından (okunuş ve yazılışları) aynı veya
birbirine çok yakın fakat manaları ayrı
kelimeler bir arada kullanılmıştır.
4. Yar sana,
Çağlar sular yarsana,
Çünkü Ferhat’ım dersin,
Bulunmaz mı yar sana?
Bu dörtlükte hangi söz sanatları vardır?
A) Hüsn-i talil – tecahül-i arif
B) Mecaz-ı mürsel – kinaye
C) Telmih – teşhis
D) Cinas – telmih
E) istifham – teşbih
5. Güğüm bir gün testiye,
“Yola çıkalım” dedi.
Testi “Korkarım” dedi.
Evde kalmak istedi.
Bu dörtlükteki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevriye
B) Cinas
C) İntak
D) Tariz
E) Kinaye
6. Aşağıdaki dizelerden hangisinde bir “istiare” sanatı vardır?
A) Ağaçlar sonbaharda elbiselerini soyunur.
B) Nefes almak, içten içe, derin derin…
C) Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler.
D) Ürkmeden su içsinler yavaşça, susun, susun!
E) Mermer basamaklarda uçuşur beyaz tüyler.
7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde benzetmenin dört unsuru da vardır?
A) O altın sarısı saçlarını yeniden okşasam,
okşasam…
B) Şimdi o güzelim günleri nasıl özlüyorum bir
bilsen!
C) Mehmetçik, cesaret ve kahramanlıkta aslan
gibidir.
D) O zeytin gözlere doyamadım, diyerek
sızlanıyordu.
E) Oğul, gelecek günler, geçmişten güzel
olmayacak.
8 Her nere gidersen eyle talanı,
Öyle yap ki ağlatasın güleni,
Bir saatte söyle yüz bin yalanı,
El, bir doğru söz söylerse inanma.
Bu dörtlükteki en belirgin edebi sanat, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telmih
B) Tariz
C) Hüsn-i talil
D) Teşbih
E) Tevriye
9. Kara gözler, kara gözler
Kararmış kara gözler,
Gemim deryada kaldı,
Yelkenim kara gözler.
Bu dörtlükteki en belirgin edebi sanat, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tecahül-i arif
B) Kinaye
C) Mübalağa
D) Teşbih
E) Cinas
10. Dest-busi arzusuyla ölürsem dostlar
Kuze eylen toprağım sunun anınla yare su
Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Belirli ses ve heceler tekrarlanmıştır.
B) Benzetmenin dört öğesinden yalnız biri
kullanılmıştır.
C) Nedeni herkesçe bilinen bir olayın nedeni
bilinmezlikten gelinmiştir.
D) Cansız bir varlığa insani özellikler
kazandırılmıştır.
E) Anlamca bir birinin karşıtı olan sözcükler bir
arada kullanılmıştır.
11. Haliçte bir vapuru vurdular dört kişi
Demirlemişti, eli kolu bağlıydı, ağlıyordu.
Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Yaşlı bir nine oluncaya kadar çok yaşa
Barış masalları anlat, ölüm değil torunlarına
B) Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
C) İçmiş gibi geceyi bir yudumda,
Göğün mağrur bakışlı bulutları.
D) İşim gücüm budur benim,
Gökyüzünü boyarım her sabah,
E) Bir mide düşünürüm midemde,
Bir ayak düşünürüm ayağımda
12. “Alem sele gitti gözlerimin yaşından”
dizesindeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Benzetme
B) Telmih
C) Hüsn-i talil
D) Mübalağa
E) Tezat
13. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde kinayeli bir söyleyiş yoktur?
A) Mum dibine ışık vermez.
B) Hamama giren terler.
C) Taşıma su ile değirmen dönmez.
D) Yuvarlanan taş yosun tutmaz.
E) Bugünün işini yarına bırakma.
14. “O çay ağır akar,yorgun mu bilmem,
Mehtabı hasta mı,solgun mu bilmem”
Bu dizelerdeki söz sanatının özdeşi aşağıdaki dizelerden hangisinde vardır?
A) Kar suyundan süzen çeşme göl olmaz
Gül dikende biter diken gül olmaz
B) Cahil okur amma alim olamaz
Kâmillik ilmini herkes bilemez
C) Bir sarmaşık uyanıyordu uykusunda
Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında
D) Ferhat Şirin için kestiği taşlar
Benim senin için döktüğüm yaşlar
E) Güzelliğin on par'etmez
Şu bendeki aşk olmasa
15. Nihat’ın golüyle tüm stat ayağa kalktı
cümlesindeki altı çizili sözcükteki sanatlı söyleyiş aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
A) Yazar, daha çok hece ölçüsünü kullanmıştır.
B) Siz niçin okula gidiyorsunuz, amacınız ne?
C) Bildiklerini arkadaşınla paylaşman güzel bir şey.
D) Gelecek çağ, sevgi çağı olacaktır.
E) O evine çok bağlı bir insandır.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde benzetmenin dört unsurundan sadece “benzeyen” ve “benzetilen” kullanılmıştır?
A) Oysa bütün arkadaşlarım o geziye gitmişti.
B) Çok heyecanlandığından elleri titriyordu.
C) Bu adam, tilki gibi kurnaz biridir, dikkat et.
D) Çocuklarına, karısına yıllarca cehennem hayatı
yaşattı.
E) Hayatta kalma savaşı veren bir genci anlatıyor,
yazar.
17. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “tecahül-i arif” sanatı vardır?
A) Dost dost diye nicesine sarıldım,
Benim sâdık yârim kara topraktır.
B) Ben gidersem sazım sen kal dünyada ,
Gizli sırlarımı aşikar etme.
C) Kazak Abdal der rivâyet eyledim,
Üç yüz altmış er ziyâret eyledim.
D) İçimde kar donar, buzlar tutuşur,
Yağan ateş midir, kar mıdır bilmem.
E) Ormanda büyüyen adam azgını,
Çarşıda pazarda insan beğenmez!
18. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “hüsn-i talil” sanatına başvurulmuştur?
A) Uykudan uyanmış şahin bakışlım.
B) Işkun aldı benden beni, bana seni gerek seni!
C) Karşımızda canım İstanbul canım deniz…
D) Kimse alamaz elimizden bu ümidi!
E) Yoksun diye bahçemde çiçekler açmıyor bak.
19. “Bir ah çeksem dağı taşı eritir,
Gözüm yaşı değirmeni yürütür”
Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevriye
B) Tezat
C) Kinaye
D) Mübalağa
E) Teşhis
20. Her gün bu kadar güzel mi bu deniz?
Böyle mi görünür gökyüzü her zaman?
Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstifham
B) Tenasüp
C) Mübalağa
D) Cinas
E) Tariz
CEVAP ANAHTARI
1. C 2. A 3. B 4. D 5. C 6.A 7. C 8. B
9. E 10. A 11. C 12. D 13. E 14.C 15. E
16.D 17. D 18. E 19. D 20. A
SINAVLARDA ÇIKABİLECEK SORU TİPLERİ
01. “Türkçülük, Türk milletini yükseltmektir.” diyen sanatçı, “Türkçülüğün Esasları” adlı eseriyle görüş ve düşüncelerini ortaya koymuştur.
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir ?
( ZİYA GÖKALP )
02. Aşağıdaki eserlerden hangisi ait olduğu döneme göre farklıdır ? Bu eser kime aittir ? Neden )
İBİŞ’İN RÜYASI GÜNLERİN GETİRDİĞİ FAZİLET ECZANESİ ŞIK SİSLER BULVARI
( Farklı olan “ŞIK” tır ve bu eser Hüseyin Rahmi Gürpınar’a aittir. Çünkü Şık, Servet-i Fünûn döneminde yazılan bir eser olduğu halde, diğerleri Cumhuriyet döneminin birer eseridir.)
03. ”Bir yazısı yüzünden Bodrum’a sürülmüştür. Cezası affedilmesine rağmen Bodrum’dan ayrılmaz. Deniz hikâyeleriyle tanınır; denize hayranlıkla bağlıdır. Şiirsel, akıcı bir üslubu vardır.”
Yukarıda tanıtılan sanatçı kimdir ?
(Halikarnas Balıkçısı “Cevat Şakir Kabaağaçlı”)
04. Aşağıdaki eserlerden hangisi ait olduğu döneme göre farklıdır ? Bu eser kime aittir ? Neden ?
SUSUZ YAZ SODOM VE GOMORE BİR SÜRGÜN EFRUZ BEY YAPRAK DÖKÜMÜ
( Farklı olan “Susuz Yaz”dır; bu eser Necati Cumali’ye aittir; çünkü Susuz Yaz, Cumhuriyet dönemi eseri iken diğerleri Milli Edebiyat dönemi eseridir. )
05. Aşağıda verilen söz ve açıklamalarla hangi sanatçılarımız kastedilmektedir ?
*** Bayrak şairi : ARİF NİHAT ASYA
*** Türkçem benim ses bayrağım : FAZİL HÜSNÜ DAĞLARCA
*** Evler şair : BEHÇET NECATİGİL
*** Kaldırımlar şairi : NECİP FAZIL KISAKÜREK
*** “Cingöz Recai” tiplemesiyle : PEYAMİ SAFA
*** “Kirpi” takma adla yazdığı yazılarıyla : REFİK HALİT KARAY
*** Bir insanı sevmekle başlar her şey : SAİT FAİK ABASIYANIK
*** Türkçem ağzımdaki annemin ak sütüdür : YAHYA KEMAL BEYATLI
*** Gurbet şairi : KEMALETTİN KÂMİ KAMU
*** Şair-i Âzâm : ABDÜLHAK HAMİT TARHAN
*** Vatan şairi : NAMIK KEMÂL
*** Tezatlar şairi : ABDÜLHAK HAMİT TARHAN
06. Aşağıdaki eserler kimlere aittir ?
ÇANKAYA ÇAKIR’IN DESTANI KURT KANUNU ZİYA’YA MEKTUPLAR
F.RIFKI ATAY FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA KEMAL TAHİR CAHİT SITKI TARANCI
SARNIÇ TANRIDAĞI ZİYAFETİ HANDAN SÜRGÜN
SAİT FAİK ABASIYANIK R.NURİ GÜNTEKİN H. EDİP ADIVAR REFİK HALİT KARAY
07. Aşağıdaki sanatçılardan biri, bir yönüyle diğerlerinden ayrılır. Bu sanatçı kimdir ? Neden ?
CEMAL SÜREYA ORHAN VELİ ECE AYHAN TURGUT UYAR SEZAİ KARAKOÇ
( Orhan Veli diğerlerinden ayrılır; çünkü Orhan Veli Garip ‘1. Yeni’, diğerleri de 2. Yeni şairlerindendir. )
08. “Kenan Hulûsi’nin bir öykücü olarak katıldığı edebiyat topluluğu nedir ?
( YEDE MEŞALECİLER )
09. Aşağıdaki sanatçılardan biri, bir yönüyle diğerlerinden ayrılır. Bu sanatçımız kimdir ? Neden ?
YAŞAR NABİ NAYIR ENİS BEHİÇ KORYÜREK ZİYA OSMAN SABA CEVDET KUDRET SOLOK VASFİ MAHİR KOCATÜRK
( Enis Behiç Koryürek farklıdır; çünkü Enis Behiç Koryürek BEŞ HECECİ, diğerleri ise YEDİ MEŞALECİDİR. )
10. Aşağıdaki eserler türlerine göre ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır ? Neden ?
BİR ADAM YARATMAK KENDİ GÖKKUBBEMİZ ÇAMAŞIRCININ KIZI SİVAS YOLLARINDA ESİR ŞEHRİN İNSANLARI
( Bir Adam Yaratmak dışta kalır; çünkü Bir Adam Yaratmak oyundur. Kendi Gökkubbemiz ile Sivas Yollarında şiir, Çamaşırcının Kızı ile Esir Şehrin İnsanları romandır. )
11. Aşağıdaki eserler türlerine göre ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır ? Neden ?
GECELERİM BİR ACI HİKÂYE ŞIPSEVDİ BUGÜNÜN SARAYLISI MASKE VE RUH
( Maske ve Ruh, dışarıda kalır; çünkü Gecelerim ile Bir Acı Hikâye anı, Şıpsevdi ve Bugünün Saraylısı roman, Maske ve Ruh ise oyundur. )
12. Aşağıdaki eserlerden bir sanatçısına göre diğerlerinden farklıdır. Farklı olan eser nedir? Eserler kimlere aittir ?
ŞİŞHANEYE YAĞMUR YAĞIYORDU ON İKİYE BİR VAR SERSEM KOCANIN KURNAZ KARISI GÖZLERİMİ KAPARIM VAZİFEMİ YAPARIM IV. MURAT
( IV. MURAT farklıdır. Eser Turan Oflazoğlu’nun; diğerleri de Haldun Taner’indir. )
13. Aşağıdaki eserleri sanatçılarına göre ikişerli eşleştirdiğimizde hangisi dışta kalır ? Eserler kimlere aittir ?
Müntehabat-ı Eşarım Rüya Âkif Bey Harabat Tahrib-i Harabat
( Müntehabat-ı Eşarım farklıdır, Şinasi’nindir. Rüya ile Harabat Ziya Paşa’nın, Âkif Bey ile Tahrib- Harabat Namık Kemal’indir. )
14. Aşağıdaki eserleri sanatçılarına göre ikişerli eşleştirdiğimizde hangisi dışta kalır ? Eserler kimlere aittir ?
Afife Anjelik Finten Macera-yı Aşk Nağme-i Seher Altın Işık
( Altın Işık farklıdır, eser Ziya Gökalp’indir. Afife Anjelik ile Nağme- i Seher R.Mahmut Ekrem’in, Fitnen ile Macera-yı Aşk A. Hamit Tarhan’ındır. )
15. Aşağıdaki eserleri türlerine göre ikişerli eşleştirdiğimizde hangisi dışta kalır ? Neden ?
KIZIL ELMA İLK DÜŞEN AK KÜÇÜK ŞEYLER PİYALE İFFET
(İffet dışta kalır, çünkü Kızıl Elma ile Piyale şiir, İlk Düşen Ak ile Küçük Şeyler hikâyedir. İffet ise bir romandır. )
16. Recaizade Mahmut Ekrem’in Zemzeme ile Takdir-i Elhân’daki eleştirilerine “Demdeme” ile hangi sanatçımız cevap vermiştir ?
( MUALLİM NÂCİ )
17. Servet-i Fünûn dönemi edebiyatının sona ermesinin nedeni neydi ?
( Hüseyin Cahit Yalçın’ın “Edebiyat ve Hukuk” adlı yazısının gerekçe gösterilmesiyle dergi kapatılmış, böylece edebiyat topluluğu sona ermiştir. ?
18. “Tarık Buğra ‘Küçük Ağa’ romanında Kurtuluş Savaşı’na katılan Anadolu halkını yüceltici bir bakışla anlatır. Behçet Necatigil bizde ‘kabare’ türünün öncüsü olmuştur. Peyami Safa ‘Çankaya’ adlı eserinde Atatürk’le ilgili anılarını anlatmıştır. Haldun Taner şiirlerinde mitolojik unsurları bir arada kullanmış, şiirlerine gizemli bir hava katmıştır. Falih Rıfkı ise ‘Fatih-Harbiye’ adlı eserinde, Neriman ve Şinasi’nin şahsında Doğu-Batı meselesine değinmiştir.”
Yukarıdaki parçada yapılan yanlışları bulunuz.
( “kabare türünün öncüsü Behçet Necatigil değil Haldun Taner’dir. “Çankaya” Peyami Safa’nın değil Falih Rıfkı Atay’ındır. Mitolojik unsurların şiire yansıtılmasını sağlayan Haldun Taner değil Behçet Necatigil’dir. “Fatih-Harbiye” Falih Rıfkı’nın değil, Peyami safa’nındır. )
19. “Eserlerde ağırlıklı olarak ülke sorunları işlenmiş ve bu sorunlara çözümler üretilmiştir. Eserlerde kahramanların tahlilleri ve çevre tasvirleri gerçekçidir. Sanatçılar bilinçli olarak Anadolu’ya açılmıştır. Vezinsiz, kafiyesiz şiirler yazılmıştır. Sanatçılar, eserlerinde yalın bir dil kullanmışlardır.”
Yukarıdaki parçada Milli Edebiyat ile ilgili ne tür bir yanlışlık yapılmıştır.
( “Vezinsiz, kafiyesiz şiirler yazılmıştır.” İfadesi yanlıştır. )
20. “Milli Edebiyat dönemi yazarlarındandır. Güzel, akıcı, yalın bir dili ,her yaştan insanın rahatlıkla okuyabileceği bir üslubu vardır. Hikayelerini gözlemci bir anlayışla anlatmıştır. Önceleri Servet-i Fünun dergisinde sonra Tercüman-ı Hakikat gazetesinde çalışır. Öykü, tiyatro , anı, fıkra ve mizahi yazı tarzında eserler vermiştir. “Memleket Hikayeleri” ve “Gurbet Hikayeleri” yazarın tanınmasını sağlamıştır.”
Yukarıdaki parçada tanıtılan sanatçımız kimdir ?
( Refik Halit Karay )
21 “Atatürk devrimlerinin savunuculuğu yapılır ve bu devrimler yaygınlaştırılmaya çalışılır. Tabiat tasvirleri gerçeklikten uzak ve sübjektiftir. Şiirlerde genellikle hece vezni kullanılır. 1930’a kadar Milli Edebiyat çizgisinde gelişir. Bu tarihten sonra toplumcu – gerçekçi bir çizgiye yönelir. Anadolu insanının sorunları eserlerde işlenir.”
Yukarıdaki parçada Cumhuriyet dönemi edebiyatı ile ilgili yapılan yanlış nedir ?
( “Tabiat tasvirleri gerçeklikten uzak ve sübjektiftir. “ açıklaması, Cumhuriyet dönemi edebiyatı ile ilgili değildir. )
22. “ Esin kaynağı olarak Batı’yı almışlardır. Ölçü, uyak ve sanatlı söyleyiş gibi gelenekleri tümüyle reddetmişlerdir. Gülmece ve ince yergi şiirin temel öğesi olmuştur. Konuşma dilinden ayrı bir dil kullanmışlardır.
Sürrealizm akımından etkilenmişlerdir. “
Yukarıdaki parçada yapılan açıklamalardan hangisi Garip akımı ile ilgili değildir ?
( “Konuşma dilinden ayrı bir dil kullanmışlardır.” Açıklaması Garip akımı ile ilgili değildir. )
23. “Kırgızistan Türk edebiyatının dünyaca tanınmış yazarıdır. Dünyada en çok okunan romancılar arasında yer alır. Eserlerinde doğa, aşk ve vatan sevgisi geniş yer tutar. İlhamını Manas ve diğer Kırgız destanlarından ve efsanelerinden alır. “Cemile” adlı romanı dünyada bütün zamanların en çok okunan aşk romanı seçilmiştir. Sanatçıya Sovyetler Birliği’nde en değerli edebiyat ödülü sayılan Lenin Ödülü verilmiştir.”
Yukarıda sözü edilen sanatçı kimdir ?
( Cengiz Aytmatov )
24. “Servet-i Fünun edebiyatına karşı bir tepki olarak doğmuştur. Görünümü, eşyayı, insanı gerçeküstücülerden daha da aşırıya giderek soyutlamışlardır. Söyleyişe anlamdan daha fazla önem vermişlerdir.
Şiirde felsefi yaklaşımlara yer verilmemiştir. Ölçü, kafiye ve biçim unsurlarıyla ahenk sağlamak yerine musiki ve anlatım zenginliği ön plana çıkarılmalıdır.”
Yukarıdaki açıklamalardan hangisi İkinci Yeniler için söylenemez ?
( “Servet-i Fünun edebiyatına karşı bir tepki olarak doğmuştur.” açıklaması İkinci Yeniler için söylenemez. )
25. “Attila İlhan’ın öncülüğünü yaptığı bir akımdır. Garip şiir akımının tersine şiirde sanatlı ve şairane bir söyleyişi benimsemişlerdir. Bu akım adını Attila İlhan’ın çıkardığı bir dergiden almıştır.”
Yukarıda sözü edilen edebi topluluğun adını yazınız.
( Maviciler )
26. “ I. Yedi Meşaleciler, Verlaine, Mallerme, Baudelaire gibi Fransız şairlerini önek almıştır. II. Yedi meşaleciler, hece ölçüsünü kullanmışlar; ancak şiirimize biçim bakımından bir yenilik getirememişlerdir. III. Garip şiiri temsilcileri , konuşma dilinin doğallığından yararlanmışlardır. IV. İkinci Yeniler, ahlak, erdem, dürüstlük gibi konuları topluma benimsetmek için şiiri bir araç olarak görmüşlerdir. V. Cumhuriyet döneminde aruz tümüyle bırakılmış, halk şiiri biçimleri ve serbest şiir yaygınlaşmıştır. “
Yukarıda numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
( IV. Maddede bir bilgi yanlışlığı vardır. )
27. “I. Batı etkisinde gelişen bir edebiyattır. II. Roman, öykü, tiyatro, ve gazete yazıları gibi türlerin ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir. III. Sanatçılar, bu dönemde vatan, ulus, hürriyet gibi toplumsal kavramlara eserlerinde yer vermiştir. IV. Bu dönemdeki şiirler,biçim olarak yenidir; ancak içerik olarak Divan edebiyatı şiirinin özelliklerini taşır. V. Birinci dönem sanatçıları toplumsal konuları işlemiştir.”
Yukarıdaki parçada Tanzimat dönemi edebiyatı ile ilgili açıklamalardan hangisi yanlıştır ?
( “IV” numaralı açıklama yanlıştır. )
28. “Eski edebiyat alışkanlığına hak, adalet, hürriyet vb. siyasal ve sosyal düşünce kavramları getirerek eski şekille yeni öze ulaşmıştır. “Şiir ve İnşa” makalesiyle halk dili ve şiirini savunmuş, Tanzimat yazarlarının ortak ülküsüne katılmış ve istibdada karşı savaşmıştır.”
Bu parçada tanıtılan sanatçımız kimdir ?
( Ziya Paşa )
29. Aşağıdaki eserler kimindir ?
YARIN DİYE BİR ŞEY YOKTUR KİMSECİK ADAMIN BİRİ KAPALI ÇARŞI HUZUR
(TARIK BUĞRA YAŞAR KEMAL CAHİT KÜLEBİ BEHÇET NECATİGİL A.H.TANPINAR
30. Aşağıdaki eserleri türlerine göre ikişerli eşleştirdiğimizde hangisi dışta kalır ? Neden ?
MEZARDAN SESLER BAHAR VE KELEBEKLER MOR SALKIMLI EV ERENLERİN BAĞINDAN LÜZUMSUZ ADAM
( Mezardan Sesler ile Erenlerin Bağından mensur şiir, Bahar ve Kelebekler ile Lüzumsuz Adam öyküdür. Anı türünde olan Mor Salkımlı Ev dışarıda kalır. )
31. Aşağıdaki sanatçılardan biri, bir yönüyle diğerlerinden farklıdır. Farklı olan sanatçı kimdir ? Neden ?
YUSUF ZİYA ORTAÇ MELİH CEVDET ANDAY ENİS BEHİÇ KORYÜREK HALİT FAHRİ OZANSOY ORHAN SEYFİ ORHON
(M. C. Anday farklıdır; çünkü M. Cevdet “Garip”çidir; diğerleri de “Beş Hececiler” dendir.)
32. “Bingöl Çobanları” adlı pastoral şiiri ile tanınan şairimiz kimdir ?
(Kemâlettin Kâmi Kamu )
33. “Üç İstanbul” adlı romanı ile “İstibdat” , ”İttihat ve Terakki” ve “Mütareke” dönemlerinin İstanbul’unu anlatan sanatçımız kimdir ?
( Mithat Cemal Kuntay )
34. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi “Toplusal Gerçekçiler” içinde yer almaz )
YAŞAR KEMÂL MEHMET ÇINARLI KEMÂL TÂHİR ORHAN KEMÂL FAKİR BAYKURT
( Mehmet Çınarlı )
35. “Şehir Mektupları, Falaka, Eşkâl-i Zaman, Gülüp Ağladıklarım, Muharrir Bu Ya “adlı eserlerle tanınan sanatçımız kimdir ?
( Ahmet Rasim )
36. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi ait olduğu döneme göre farklıdır ? Neden ?
Attila İlhan Cemal Süreya Edip Cansever Ece Ayhan Ülkü Tamer
( Attila İlhan farklıdır; çünkü A. İlhan Mavici, diğerleri de İkinci Yenicidir )
37. “Yazar bu romanda toplumdaki çalkantıları, devrimlere karşı çıkan tutucuları anlatır. Softaların dini nasıl bir sömürü aracı olarak kullandıklarını ortaya koyar. Eserin kahramanı, Şahin Bey’dir. “
Yukarıda sözü edilen eser nedir, yazarı kimdir ?
( Yeşil Gece, Reşat Nuri Güntekin )
38. “Fahriye Abla, Seranad, Olvido gibi tanınmış şiirleri olan sanatçımız kimdir ? (Ahmet Muhip Dıranas )
39. “Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda” adlı eserindeki şiirleri bestelenerek “Atatürk Orotoryosu” haline getirilen sanatçımız kimdir ?
( Cahit Külebi )
40. Şiirlerinde “ev-aile-yakın çevre” üçgenindeki bir dünyayı anlatan sanatçımız kimdir ?
( Behçet Necatigil )
41. “Şiir duygudan çok akla dayanmalı, duyarlığın ürünü olan ‘şairânelik’ ten arındırılmalıdır. Şiiri; resim müzik gibi sanatlardan yararlanmamalıdır.” diyen edebiyat topluluğu nedir ?
( Garip akımı, I. Yeniler )
42. İlkelerini “samimilik, canlılık ve devamlı yenilik” diye açıklayan edebiyat topluluğunun adı nedir ?
( Yede Meşaleciler )
43. İlk olarak “Soytarının Kızı” adıyla İngilizce yayınlanan eser nedir, yazarı kimdir ?
( Sinekli Bakkal – Halide Edip Adıvar )
45. Anadolu’ya müfettiş olarak gezerken oluşun gözlem ve incelemelerini “Anadolu Notları” olarak kitaplaştıran yazarımız kimdir ?
(REŞAT NURİ GÜNTEKİN )
46. Yakup Kadri; ……………………….. ‘da Bektaşi tekkelerindeki hayatı ve tekkelerin toplumda yol açtığı çöküntüleri; ……………………… ‘de ise I. Dünya Savaşı sonrasında İstanbul’un işgal edildiği dönemde belli bir kesimin yaşantısını, ahlâk bozukluklarını anlatmıştır.”
Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla Yakup Kadri’nin hangi eserleri getirilmelidir?
( Nur Baba – Sodom ve Gomore )
47. ”Onların şiirleri kısa dizelerle örülüydü, öyle ki çoğu 15 – 20 sözcükle kurulmuştu. Çoğu, yüksek sesle okumaya olanak vermiyordu.Gülmece ve yergi önemli öğe durumuna gelmişti. Şairler imge ve lirizm öğelerini kullanmaktan özellikle kaçınıyorlardı.Onların şiirleri,yaşamak için çalışmaya gereksinimi olmayan egemen sınıfların beğenisinden uzak,halkın beğenisine açık şiirlerdi.”
Yukarıda sözü edilen edebiyatçılar kimlerdir ?
( İkinci Yeniler )
48. “Yazar, romanında, medreselerin iç yüzünü çok iyi bilen ve medreselerin kapatılarak yerine yeni okulların açılması gerektiğine inanan Şahin’in medreselilerle savaşımını anlatmaktadır. Yazara göre ilim ve nur denilen şey sisli bir ışığa benzer. Bu ışığın hemen sonrasında yine gece vardır.”
Verilen metinde hangi romandan bahsedilmektedir? Yazarı kimdir ?
(YEŞİL GECE, REŞAT NURİ GÜNTEKİN)
49. “Ağaç” ve “Büyük Doğu” dergilerini yayımlamıştır. Şiirlerinde insanın evrendeki yerini madde ve ruh meselelerini insanın iç dünyasına ait çeşitli yönleri, gizli duyguları işlemiştir. “His” ve “fikir”i şiiri oluşturan iki unsur olarak kabul eder. Şiirlerinde sağlam bir dil ve üslûp ile kuvvetli lirizm, başarılı bir teknik hemen göze çarpar. Şiirleri “Çile” adlı kitapta toplanmıştır. Roman ve tiyatro türünde de eserleri vardır.”
Yukarıda edebî kişiliği verilen edebiyatçımız kimdir?
(NECİP FAZIL KISAKÜREK)
50. ” I ) Garipçiler şiirde şekil unsurlarına karşı çıkmışlardır . II ) Peyami Safa edebiyatımızda psikolojik tahlillerin ağır bastığı romanlarıyla tanınmıştır. III ) Fazıl Hüsnü Dağlarca, şiirde sürekli yenilikten yanadır. IV ) Memduh Şevket Esendal edebiyatımızda olay anlatan öyküleri ile ün kazanmıştır. V ) “Yaban” romanında halkla aydın arasındaki kopukluk anlatılır. “
Yukarıda verilenlerden hangisi yanlıştır ? Neden ?
(IV NUMARALI YANLIŞTIR. ÇÜNKÜ; MŞE OLAY DEĞİL DURUM HİKÂYECİSİDİR.)
51. ”Eserlerinde ölüm korkusu, yaşama sevinci ve gençliğini yeniden yaşama isteğini sıkça işler. Şiirlerinin bir kısmını ‘Ömrümde Sükut, Düşten Güzel’ adlı kitaplarda toplamıştır. “
Yukarıda tanıtılan sanatçımız kimdir ?
(CAHİT SITKI TARANCI)
52. “I ) Servet-i Fünûn’un hazırlayıcıları olmaları, II ) Yanlış Batılılaşma konularını işlemeleri, III ) Sanat toplum içindir anlayışını benimsemeleri, IV ) Roman ve öykünün yanında şiir türünde de yapıtlar vermeleri, V ) Roman ve öykülerinde romantizmin etkisinde kalmaları. “
Ahmet Mithat Efendi ile Recâizâde Mahmut Ekrem’in ortak özelliği yukarıdakilerden hangisidir ?
(II NUMARALI AÇIKLAMA, ORTAK ÖZELLİKTİR)
53. “ I ) Her şeyden önce şiirde sade ve özentisiz olmaya özen gösterdiler. II ) Ziya Gökalp’in, edebiyat dilinin konuşma dili olması gerektiği yolundaki görüşünü benimsediler. III ) Şiirlerini hece vezniyle oluştururlar ve nazım birimi olarak dörtlüğün dışında bir anlayışa da yönelirler. IV ) Halk şiiri özelliklerine bağlı kalmış gibi görünseler de yerel özelliklerin dışına çıkarlar. V ) Anadolu’ya açılarak şiirin alanını genişletmişlerdir.”
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “Beş Hececiler” topluluğuyla ilgili bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır ?
(IV NUMARALI AÇIKLAMADA YANLIŞLIK YAPILMIŞTIR)
54. “ I ) Günlük konuşma dilinin doğallığından yararlanmak, II ) Günlük hayatın, küçük adamın sorunlarını dile getirmek, III ) Yaşama sevincini ve yaşama hakkını işlemek. “
Yukarıda belirtilen şiir anlayışı, hangi edebiyat topluluğuna ait olabilir ?
(I. YENİLER / GARİPÇİLER)
55. “İlk Türkçü ve milliyetçi şairlerimizdendir. Milli Edebiyat Hareketi’nden önce yalın dil ve hece ölçüsüyle şiirler söyleyerek Anadolu halkının acılarını dile getirmiştir. Şiirleri “manzum nesir” diyebileceğimiz özellikler taşır. Toplumcu bir anlayışla yazdığı şiirleri sanat değeri taşımaz. “
Bu parçada tanıtılan sanatçımız kimdir ?
(MEHMET EMİN YURDAKUL)
56. “ Dil, sanat ve edebiyat üzerindeki uyarıcı yazılarıyla Cumhuriyet sonrası edebiyatımızda yol gösterici görevini üstlenmiş; düz yazıda devrik cümlenin gerekliliğini savunmuş bir yazarımızdır. Türk edebiyatında modern anlamda deneme türünde ilk yazar ve eleştirmendir. Okuruma Mektuplar, eserleri arasında yer alır. “
Bu parçada tanıtılan sanatçımız kimdir ?
(NURULLAH ATAÇ)
57. ”Manzum öykünün en güzel örneklerini vermiştir. Şiirlerinde dini lirizm görülür. Şiirlerini yedi ayrı bölümle bir yapıtta birleştirmiştir. Resimle edebiyatı birleştiren realist betimleme gücüyle yaşam görüşünü anlatır. “
Yukarıda sözü edilen şair kimdir, eseri nedir ?
(MEHMET ÂKİF ERSOY – SAFAHAT)
58. ”Cumhuriyet dönemi röportaj ve roman yazarlarındandır. Önceleri edebiyat dergilerinde yayımladığı şiirlerle ilgi çekti. Çukurova ve daha başka yurt bölgelerinde yaptığı röportajlarla tanındı. Sonraları gözlem gücünü büyük bir başarıyla uyguladığı, toplum sorunlarını, insan ilişkilerini konu edinen hikâyeler, romanlar yazdı. Tanyeri Horozları, Karıncanın Su İçtiği, Fırat Suyu Kan Akıyor son romanlarındandır.”
Yukarıda sözü edilen yazarımız kimdir ?
(YAŞAR KEMAL)
59. ” Garipçilere tepki olarak ortaya çıkmıştır. Milli,manevi değerlere dayalı bir şiir anlayışı ortaya koymuşlardır. Şiirde ölçü ve uyak gibi öğeleri önemseyen, aşk, doğa ve yurt sevgisi temalarını işleyen bu topluluğun önemli sanatçıları arasında Mehmet Çınarlı, İlhan Geçer sayılabilir. “
Yukarıda sözü edilen edebiyat topluluğun adı nedir ?
(HİSARCILAR)
60. ”Sokağın romancısı diye tanınır. Doğalcılığın etkisinde kalan roman ve öyküleri vardır. Toplumun çeşitli sınıfındaki tipleri büyük bir ustalıkla yansıtır. Kahramanlarını kendi ağızlarıyla konuşturur. Boş inançlara, Batılılaşma özentisine, gülmece yoluyla karşı çıkar.”
Yukarıda sözü edilen yazarımız kimdir ?
(HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR)
61. ”Sanat, estetik, resim, felsefe konularında eserleri olan sanatçımız edebiyatımızda, özellikle, deneme ve eleştiri türlerindeki yazılarıyla tanınmıştır. Sanat, edebiyat konularındaki düşüncelerini özgürce ortaya koymuştur. Gözlemci ve araştırmacıdır. Yazıları inandırıcıdır. Düşüncelerini açık ve yalın bir anlatımla, bir dostla konuşma havasında dile getirir. Denemeleri yoğun ve özlüdür. Kesin konuşur. Edebiyat Konuşmaları, Günlerin Götürdüğü eserlerinden bazılarıdır.”
Yukarıda sözü edilen sanatçımız kimdir ?
(SUUT KEMAL YETKİN)
62. Aşağıdaki eserleri türlerine göre eşleştirdiğimizde hangisi dışta kalır ? Neden 5 puan
OSMANCIK ÖLMEZ OTU HAVADA BULUT ARADA SİSLER BULVARI
(HAVADA BULUT” dışta kalır; çünkü, Osmancık(Tarık Buğra) ve Ölmez Otu(Yaşar Kemal) roman; Arada(Behçet Necatigil) ve Sisler Bulvarı(Attila İlhan) şiir türünde eserlerdir. Halbuki Havada Bulut(Sait Faik Abasıyanık) hikâye kitabıdır.)
63. Aşağıdaki eserleri sanatçılarına göre eşleştirdiğimizde hangisi dışta kalır ? Neden 5 puan
EĞİL DAĞLAR OTLAKÇI MİSKİNLER TEKKESİ AZİZ İSTANBUL VASSAF BEY
(MİSKİNLER TEKKESİ” dışta kalır; çünkü, Eğil Dağlar ve Aziz İstanbul Yahya Kemâl Beyatlı’nın, Otlakçı ile Vassaf Bey MŞE’nin eserleridir. Miskinler Tekkesi ise Reşat Nuri Güntekin’in bir eseridir.)
ÖSS TÜRKÇE SORU BANKASI
SÖZCÜKTE ANLAM - 1
1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi soyut değildir?
A) En başta umudu olmayan adam şiir yazamaz.
B) Edebiyat öncelikle büyük bir özveri gerektirir.
C) İnce bir ruh kadar bilgi de lazımdır yazar için.
D) Müzisyen için ses neyse ressam için de ışık odur.
E) Son yıllarda beni en çok korkutan film buydu.
2.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yansıma sözcük kullanılmamıştır?
A) Hüp diye bir ses çıkarırdı çay içerken.
B) Odadan bir zırıltı duyuluyordu tüm gün.
C) Kuşlar ötüyor pencerenin kenarında.
D) Hırgürleri çok olan kalabalık bir aileydi.
E) Kadın,tıngır mıngır sallıyordu beşiği.
3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük nicel anlamda kullanılmamıştır?
A) Ilık bir duş alırsan kendine gelirsin;ama yine de bazı şeyleri oluruna bırakmayı öğrenmelisin.
B) Sıcak bir yaz gününde nerede tatil yapılacağını iyi bilirim ben de
C) Geniş düşünürsen hoşgörünün insan için vazgeçilmez olduğunu anlarsın.
D) Meksikalıların “Tüm gün dinlendikten sonra bir de uyumak ne güzel!”sözü sana ne anlatıyor?
E) Küçük bir tabağın içine doldurduğun onca yemekle zayıflayabileceğini mi zannediyorsun?
4)Aşağıdakilerden hangisinde “doktor” sözcüğü özel anlamda kullanılmıştır?
A)Doktor, insan sağlığını her şeyden önemli gören kişidir.
B)Doktor, hastasına güven vermeyi her zaman
başarmalıdır.
C)Doktor, hafta sonuna kadar hastanede kalacağını söyledi.
D)Doktor, yeri geldiğinde soğukkanlı olmayı bilmelidir.
E)Doktor, kendini yenilemeli, tıptaki gelişmeleri izlemelidir.
5.Aşağıdakilerden hangisinde hem gerçek hem mecaz anlamlı bir sözcük öbeği kullanılmıştır?
A)Unutmayın! Hayalinizdeki dağa tırmanmak sizin elinizde.
B)Atlet, maratonun sonlarına doğru yoruldu ve yarışı bıraktı.
C)Tuval üzerine yaptığı yağlı boyayla resimleri satışa çıkardı.
D)Giydiği geniş gömleklerle kamburunu örtmeye çalışıyordu.
E)Saatlerdir hiç kimseyi umursamadan sakız çiğniyordu.
6.Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerde hangisinde özelden genele doğru gidilmiştir?
A)Birçok sanat yapıtı vardır,deneme de bunlardan biridir.
B)Tüm sanatçılar gibi o da ölümsüzlüğü yenme telaşında bir yazardı.
C)Savaşlar zordur, Kurtuluş Savaşı da zor bir savaştı.
D)Gül, sevgiliye verilebilecek en güzel çiçektir
E)Cümlelerindeki sözcükleri titizlikle seçer.
7.Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük terim anlamı taşımaz?
A) Yazar, anlatıcıyı üçüncü tekil kişi ağzından konuşturmuş romanda
B) Nota bilgisi olmadan beste yapabileceğini düşünenler bile var
C) kaleci kurtarışları kadar başarılı penaltı vuruşlarıyla da tanınıyor
D) Kostümleri özenle seçilmemiş bir oyundan başarı beklenemez.
E) Şiirlerinde yaptığı keskin eleştirilerde ölçüyü
biraz kaçırmış.
8.Aşağıdakilerden hangisinde somut anlamlı bir sözcük soyut bir anlamı karşılamıştır?
A) Müşterisinin özenle seçtiği domatesleri tarttıktan sonra konuşmaya başladı.
B) Ağacı budamaktan, kökünü kesmeyi anlıyor galiba bahçıvanınız
C) Yepyeni bir bina nasıl oldu da bir depremde en önce göçüverdi?
D) Artık bu televizyon onarılamaz, sen en iyisi yeni bir televizyon almaya bak.
E) Eşyalarını da yanına alıp gidince o, içimde genişçe bir boşluk oluştu.
9.Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi nicel bir anlam taşımaktadır?
A) Uzun bir yol vardı daha önümüzde, diyor şoför.
B) Maçları stadyumdan takip eden taraftar sayısında da bir artış söz konusu.
C) Kim ne derse desin güzel maçlara gebe şampiyonluktaki kıyasıya çekişme.
D) Takımlar taraftarlarıyla, futbolcularıyla, teknik ekipleriyle bir bütün olmuş.
E) Bu sıcak atmosfer futbol dünyamızın uzun yıllardır özlemini çektiği bir şeydi.
10.Aşağıdakilerden hangisinde yansımadan türemiş bir eylem vardır?
A)Kuzular, baharın güzelliğine eşlik etmek için meliyordu.
B)Yukarı kattakilerin gümbürtüleri de bir gün olsun bitmez ki.
C) Fısıldaşmayı bıraksalar hiç de yanlış anlaşılamayacaktık.
D)Şırıltısını duyuyor musun, kavaklar arasından akan suyun.
E)Havlamayı bile beceremeyen uyuz bir köpek almışsın.
11.Aşağıdakilerin cümlelerden hangisinde birbirine karşıt iki sözcük kullanılmamıştır?
A)Ağır gitmeyi bıraksan da artık biraz hızlansan diyorum.
B)Biriktirdiğim bozuk paralarla bisikletimi tamir ettirdim.
C)Fiyatlardaki artış satışlardaki azalışı beraberinde getirdi.
D)Az yemek çok yemekten her zaman daha sağlıklıdır.
E)Mehmet Bey irili ufaklı bir çok sorunla boğuşuyordu.
12.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde somutluma yoktur?
A) Yalnızlığın girdabına insan bir kez kapılagörsün, bir daha çıkamaz içinden.
B) Bahçedeki binlerce çiçeğin birdenbire ve
rengârenk açmasıdır sevmek.
C) Eksikliğini çok hissediyorum, ayrıldığımızda bir kolumda onunla gitti.
D) Yalnızca yaşamak için mi beklenir güzel günler , beklemek de güzel.
E) Yavru Vatan yarınki cumhurbaşkanlığı seçimine hazırlanıyor.
13.Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinin sesteşi yoktur?
A) Köyden kente göç, Türk romanın da sıkça işlenmiş bir konudur.
B) Yeni Türk lirasının en büyük banknotu yüz lira olarak basılmış.
C) Emeklilik için erken bir yaş değil mi otuz beş yaş?
D) Kır saçlı bir adam duruyordu ıssız bir gölgede.
E) Güllerin arasındaki otları yol ki bahçemiz daha da güzel görünsün.
14.Aşağıdakilerden hangisinde dolaylama yoktur?
A) Yerleri gökleri yaratan için insanlara bu kadar da eziyet etmeyin.
B) Beyaz perdeyi yıpranmadan yıkansın diye çamaşırhaneye verdim.
C) Dostları ve sevenleri tahta ata bindirip ölümsüzlüğe uğurladı onu.
D)Beyaz gömlekliler, hastane çıkışında beraberce yemeğe gittiler.
E) Yavru Vatan yarınki cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanıyor.
15.Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcük gerçek (temel) anlamda kullanılmamıştır?
A) Üç yıldır, özel bir üniversitede Türk Dili dersini okutuyor.
B) Yerdeki cam parçaları topuğunun kanamasına sebep oldu.
C)Etrafımı çevreleyen her şey bana onu hatırlatmaya yetiyor.
D) İdarenin verdiği cezaya üç gün içinde itiraz etme hakkı var.
E) Veteriner, kanatlarını iyileştirdiği güvercini gökyüzüne saldı.
16. “Kuyruk” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde yan anlamda kullanılmıştır?
A) Patron ne düşünürse düşünsün, kimsenin kuyruğu olamam ben.
B) Ucuz ekmek kuyruklarının gün geçtikçe uzadığını görmek ne acı.
C) Boğazına çok düşkündür kedimiz, acıkınca hemen kuyruğunu sallar.
D) Kuyruğu kurduğumuz kapana kısılmış orda öylece duruyor.
E) Mahallenin afacan çocukları kendinin kuyruğuna teneke bağlamışlar.
17.Aşağıdakilerin hangisinde “daha”sözcüğü ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?
A) Daha ne istiyorsun, kullanılmamış bir gök sunuyorum sana.
B) Şiir biter mi hiç, yan yana gelmemiş sözcükler varken daha.
C) İngiliz edebiyatına daha çok da Fransız edebiyatına ilgiliyim.
D) Irmaklar daha güzel olsun isterim kuşlar daha güzel uçsu.
E) Bütün çabamız daha yaşanası bir dünya bırakmak yarınlara.
18.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir sözcük benzetme amacı güdülmeden başka bir sözcüğün yerine kullanılmıştır.
A) Denizi nakış işler gibi işliyor yunuslar.
B) Güneş, o yorgun kuş, usulca süzülüyor.
C) Bıraksam akıp gidecek gönlüm ona doğru.
D) Ayın ipini tutmuş koşuyor bir çocuk.
E) Rüzgâr uçuruyor masamdaki şiirimi.
19 Aşağıdakilerin hangisinde abartma yoktur?
A) Sesini duymasam birden çölleşirdi dünyam.
B) Sizin için tuttum beş gül getirdim, sevgili!
C) Sevdamın ateşi güneşi bile yakar, kül eder.
D) Susunca dağlar yarılır, ırmaklar kururdu.
E) Senin için denizleri getiririm, işte yeter.
20. Aşağıdakilerden hangisinde “beyin” sözcüğü “öyle göründüğüne bakma sen, bu fabrikanın beyni odur” cümlesindeki kullanma anlamca en yakındır?
A) Beynin işleyişi bugün bile tamamıyla anlaşılabilmiş.
B) Beyninizin çok küçük bir bölümünü kullanabiliyormuşuz.
C) Yazıya başlamadan önce bir beyin fırtınası yapalım mı?
D) Beyin takımını oluşturmakta gecikirsek işi yürütemeyiz
E) Bir de durmaksızın konuşunca beynim patladı.
CEVAP ANAHTARI
1-D 2-C 3-C 4-C 5-A 6-D 7-E 8-E 9A 10-A
11-B 12-D 13-A 14-B 15-A 16-B 17B 18-E 19-B 20-D