EDEBİYATIMIZDA İLKLER

--------------------------------------------------------------------------------

 

İlk yerli tiyatro eseri - Şinasi  -  Şair Evlenmesi  - 1859

İlk yerli roman  - Şemsettin Sami  -  Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

Batılı tekniği uygun ilk roman  - Halit Ziya Uşaklıgil - Aşk-ı memnu

İlk çeviri roman  - Yusuf Kamil Paşa -  Fenelon’dan Telemak  - 1859

İlk köy romanı  - Nabizade Nazım  -  Karabibik

İlk psikolojik roman - Mehmet Rauf  -  Eylül

İlk realist roman  - Recaizade Mahmut Ekrem  -  Araba Sevdası

İlk resmi Türkçe gazete  - Takvim-i Vakayi

İlk yarı gazete  - Ceride-i Havadis

İlk tarihi roman  - Namık Kemal  -  Cezmi, A. Mithat  -   Yeniçeri

İlk özel gazete  - Tercüman-ı Ahval  -  Şinasi ile Agah Efendi

İlk pastoral şiir - A.Hamit Tarhan  - Sahra

İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez  kullanan ilk Türk gazeteci  - Şinasi

Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan  - A.Hamit  - Eşber veya Sardanapal

Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri - A.Hamit - Nesteren

İlk bibliyografya - Keşfü’z Zünun  - Katip Çelebi

İlk hatıra kitabı  - Babürşah  - Babürname

İlk hamse yazarı  - Ali Şir Nevai

İlk tezkire  - Ali Şir Nevai  - Mecalisün Nefais

İlk antolojisi - Ziya paşa  - Harabat

İlk atasözleri kitabı  - Şinasi  - Durub-i Emsal-ı Osmaniye

İlk hikaye kitabı  - A - Mithat  - Letaif-i Rivayet

İlk fıkra yazarı  - Ahmet Rasim

İlk Türkçe yazılan ilk kitap  - Kutadgu Bilig

İlk siyasetname  - Kutadgu Bilig

İlk mensur şiir örneklerini veren  - Halit Ziya Uşaklıgil

Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan  - Mehmet Emin Yurdakul

İlk makale  - Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi

İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk - Fecr-i Ati

Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser  -  Kutadgu Bilig

İlk seyahatname  -  Mir’atül Memalik  -  Seydi Ali Reis

İlk Edebiyat tarihçimiz -   Abdulhalim Memduh Efendi

Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz -  Fuat Köprülü

Sahnelenen ilk tiyatro -  Namık Kemal  -  Vatan yahut Silistre

Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren -  Tevfik Fikret

Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı -  Süleyman Paşa  -  Sarf-ı Türki

İlk naturalist eserimizin yazarı - Nabizade Nazım  -  Zehra

Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi -  Nedim

Şarkıyı icat eden -  Nedim 

İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi -  Kamus'ul Alam

İlk sözlüğümüz - Divan-ı Lügat-it Türk

İlk Türkçe sözlük - Şemsettin Sami - Kamus-ı Türki

İlk özdeyiş örneklerini veren -  Ali Bey  -  Lehçet’ül Hakayık

İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz - Kutadgu Bilig

Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin  - Orhun Abideleri

Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden -  Mehmet Emin Yurdakul

Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan  - A. Hamit  -  Validem

İlk köy şiiri -  Muallim Naci  -  Köylü Kızların Şarkısı

İlk alfabemiz - Göktürk Alfabesi

İlk Türk destanı  - Alp Er Tunga Destanı

Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan - Namık Kemal

Bizde epik tiyatro türünün kurucusu -  Haldun Taner

İlk kadın romancımız - Fatma Aliye Hanım

Dünyanın halen yaşayan, en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı -  Kırgızların Manas Destanı

Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan -  Şinasi

İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı  - A.Vefik paşa

İlk divan şairi - Hoca Dehhani 

Hikayede  gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen -  Refik Halit Karay

En başarılı psikolojik roman yazarımız -  Peyami Safa  -  9. Hariciye Koğuşu

İlk çocuk şiirlerini yazan -  Tevfik Fikret  -  Şermin

Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı -  Genç